ચીનની મોનોપોલી હવે તૂટશે! રાજસ્થાનમાં મળ્યો 900 અબજનો ખજાનો, ભારત બનશે 'ગેમ ચેન્જર'
Rare Earth Elements in Rajasthan: રાજસ્થાનના બાડમેર જિલ્લામાં નિયોબિયમ સહિતના રેર અર્થ તત્વોનો 900 અબજનો ભંડાર મળ્યો. આ શોધથી ભારતની ચીન પરની નિર્ભરતા ઘટશે અને ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે ભારત આત્મનિર્ભર બનશે. જાણો સમગ્ર વિગત.
ભારતને મળી મોટી સફળતા: રાજસ્થાનની ધરતીમાંથી નીકળ્યું 'ભવિષ્યનું સોનું'
Rare Earth Elements in Rajasthan: ભારત માટે એક મોટા સારા સમાચાર આવ્યા છે. ગુજરાતના પાડોશી રાજ્ય રાજસ્થાનના બાડમેર જિલ્લામાં એક એવો ખજાનો મળી આવ્યો છે, જે આવનારા સમયમાં દેશની તસવીર બદલી શકે છે. અહીંના સિવાના વિસ્તારના ખડકોમાંથી 'નિયોબિયમ' (Niobium) નામના એક અત્યંત દુર્લભ અને કિંમતી ખનીજનો વિશાળ ભંડાર મળી આવ્યો છે. આ શોધ ભારતને ટેકનોલોજી અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર બનાવવાની દિશામાં એક મોટું પગલું સાબિત થશે.
ભારતીય ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય સર્વેક્ષણ (GSI) દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વેમાં જાણવા મળ્યું છે કે અહીં મળેલું નિયોબિયમ સામાન્ય કરતાં 100 ગણું વધુ ઘનત્વ ધરાવે છે, જે તેને ખૂબ જ ખાસ બનાવે છે.
ચીનની ચિંતા કેમ વધી?
હાલમાં, આ પ્રકારના દુર્લભ ખનીજો માટે સમગ્ર વિશ્વ મોટાભાગે ચીન પર નિર્ભર છે. ચીન પોતાની આ મોનોપોલીનો ઉપયોગ કરીને બજારને નિયંત્રિત કરે છે. પરંતુ, રાજસ્થાનમાં થયેલી આ શોધ બાદ હવે ચીનનું પ્રભુત્વ જોખમમાં મુકાયું છે. ભારત હવે પોતાની જરૂરિયાતો માટે ચીન પર નિર્ભર નહીં રહે, બલ્કે વૈશ્વિક બજારમાં એક મજબૂત ખેલાડી તરીકે ઉભરી આવશે.
આ ખનીજોનો ઉપયોગ ક્યાં થાય છે?
નિયોબિયમ અને અન્ય રેર અર્થ તત્વોને 'ભવિષ્યના ખનીજ' કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેનો ઉપયોગ આધુનિક ટેકનોલોજીમાં થાય છે.
ઈલેક્ટ્રિક વાહનો (EVs) અને હાઈબ્રિડ કારની બેટરી અને અન્ય ઘટકોમાં.
સ્પેસ ટેકનોલોજી: રોકેટ અને સેટેલાઇટ બનાવવામાં.
સંરક્ષણ: હાઈ-ટેક મિસાઈલ અને સંરક્ષણ સિસ્ટમમાં.
ઈલેક્ટ્રોનિક્સ: સુપર કંડક્ટર અને મેગ્નેટ બનાવવા માટે.
પરમાણુ ઉર્જા અને ઓઈલ રિફાઈનરી જેવા ક્ષેત્રોમાં પણ તેનો વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે.
અંદાજે 900 અબજ રૂપિયાનો ખજાનો
GSIના રિપોર્ટ મુજબ, સિવાના વિસ્તારમાં નિયોબિયમ ઉપરાંત ગેલિનિયમ, રુબિડિયમ, યુરેનિયમ અને થોરિયમ જેવા લગભગ 15 પ્રકારના દુર્લભ ખનીજોનો ભંડાર છે. આ ભંડાર સિવાનાના કમઠાઈ, દાંતા, રાખી અને ભાટીખેડા જેવા વિસ્તારોમાં ફેલાયેલો છે.
એક અંદાજ મુજબ, આ ખજાનાની કિંમત લગભગ 900 અબજ રૂપિયાથી પણ વધુ છે. આ વિસ્તારમાંથી લગભગ 6 હજાર મેટ્રિક ટન ખનીજનું ઉત્પાદન થવાની શક્યતા છે. સરકાર હવે આ ખનીજના ખોદકામ માટે સિવાનાના ભાટીખેડા બ્લોકની હરાજી કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. આ શોધ ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ અને ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ અભિયાનને નવી ઉડાન આપશે.