Russian oil US sanctions: અમેરિકાના રશિયન તેલ કંપનીઓ પર પ્રતિબંધ, ભારત હવે ક્યાંથી ખરીદશે ક્રૂડ ઓઈલ?
Russian oil US sanctions: અમેરિકાએ રશિયાની મોટી તેલ કંપનીઓ રોસનફ્ટ અને લ્યુકઓઈલ પર પ્રતિબંધ લગાવ્યા છે. ભારત હવે ક્રૂડ ઓઈલની ખરીદી માટે પશ્ચિમ એશિયા, લેટિન અમેરિકા અને અમેરિકા તરફ વળશે, પરંતુ આયાત બિલમાં વધારો થશે. વધુ જાણો આ ન્યૂઝમાં.
અમેરિકાએ રશિયાની મોટી તેલ કંપનીઓ રોસનફ્ટ અને લ્યુકઓઈલ પર પ્રતિબંધ લગાવ્યા છે.
Russian oil US sanctions: અમેરિકાએ રશિયાની બે મોટી તેલ કંપનીઓ, રોસનફ્ટ અને લ્યુકઓઈલ, પર 22 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ પ્રતિબંધ લગાવી દીધા છે. આ પ્રતિબંધને કારણે ભારતની રિફાઈનરી કંપનીઓ પર મોટી અસર પડવાની શક્યતા છે, કારણ કે ભારતના કુલ ક્રૂડ ઓઈલ આયાતમાં રશિયાનો હિસ્સો લગભગ એક તૃતીયાંશ છે. અમેરિકી વિભાગે જણાવ્યું છે કે આ કંપનીઓ સાથેના તમામ વ્યવહારો 21 નવેમ્બર, 2025 સુધીમાં સમાપ્ત કરવા પડશે. આ નિર્ણયથી ભારતીય રિફાઈનરીઓએ હવે નવા વિકલ્પો શોધવા પડશે.
રશિયન તેલનું ભારતમાં મહત્વ
ચાલુ વર્ષે રશિયાએ ભારતને દરરોજ લગભગ 17 લાખ બેરલ ક્રૂડ ઓઈલની નિકાસ કરી છે, જેમાંથી 12 લાખ બેરલ રોસનફ્ટ અને લ્યુકઓઈલ પાસેથી આવે છે. આ તેલનો મોટો ભાગ ખાનગી રિફાઈનરીઓ જેવી કે રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ અને નાયરા એનર્જી દ્વારા ખરીદવામાં આવે છે, જ્યારે સરકારી રિફાઈનરીઓનો હિસ્સો ઓછો છે.
રિલાયન્સ અને નાયરા એનર્જી પર અસર
રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ, જે રોસનફ્ટ સાથે દરરોજ 5 લાખ બેરલ ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવાનો 25 વર્ષનો કરાર ધરાવે છે, તે આયાત બંધ કરનારી પ્રથમ કંપની બની શકે છે. બીજી તરફ, નાયરા એનર્જી, જે લગભગ સંપૂર્ણપણે રશિયન તેલ પર નિર્ભર છે, પાસે વિકલ્પો ઓછા છે. એક્સપર્ટ્સનું માનવું છે કે નાયરા એનર્જી ત્રીજા પક્ષના માધ્યમથી રશિયન તેલની ખરીદી ચાલુ રાખી શકે, પરંતુ આમાં સાવચેતી રાખવી પડશે.
ભારતના નવા વિકલ્પો
રશિયન તેલની ખોટ પૂરી કરવા ભારતીય રિફાઈનરીઓ પશ્ચિમ એશિયા, બ્રાઝિલ, લેટિન અમેરિકા, પશ્ચિમ આફ્રિકા, કેનેડા અને અમેરિકા જેવા દેશોમાંથી ક્રૂડ ઓઈલની ખરીદી વધારી શકે છે. જોકે, આ નવા સ્ત્રોતોમાંથી ખરીદી રશિયન તેલની સરખામણીએ મોંઘી હશે, જેના કારણે ભારતનું આયાત બિલ વધશે.
આયાત બિલ પર અસર
ઈક્રા લિમિટેડના વરિષ્ઠ ઉપાધ્યક્ષ પ્રશાંત વશિષ્ઠના જણાવ્યા મુજબ, રશિયન તેલની જગ્યાએ બજાર મૂલ્યે ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવાથી ભારતનું આયાત બિલ વાર્ષિક ધોરણે લગભગ 2% વધી શકે છે. રશિયન તેલનો હિસ્સો ભારતની કુલ ખરીદીના 60% જેટલો છે, તેથી આ ફેરફારથી આર્થિક બોજ વધશે.
શું હશે ભવિષ્ય?
નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે 21 નવેમ્બર, 2025 સુધી રશિયન તેલની આવક 16-18 લાખ બેરલ પ્રતિદિનની રેન્જમાં રહી શકે છે, પરંતુ ત્યારબાદ રોસનફ્ટ અને લ્યુકઓઈલથી સીધી આયાત ઘટશે. ભારતીય કંપનીઓ અમેરિકી પ્રતિબંધોના જોખમથી બચવા નવા સ્ત્રોતો તરફ વળશે, પરંતુ આનાથી તેમના ખર્ચમાં વધારો થશે. આ પરિસ્થિતિ ભારતની ઊર્જા નીતિ અને આર્થિક આયોજન પર લાંબા ગાળાની અસર કરી શકે છે. રશિયન તેલની સસ્તી ઉપલબ્ધતાએ ભારતને ફાયદો આપ્યો હતો, પરંતુ હવે નવા વિકલ્પો શોધવા એક મોટો પડકાર બનશે.