Indian Stock Market: ભારતની પ્રાઈમરી માર્કેટનો દબદબો, IPO થકી વૈશ્વિક સ્તરે ચોથું સ્થાન
Primary Market: ભારતની પ્રાઈમરી માર્કેટે 2025માં IPO થકી 14.20 અબજ ડોલર ઊભા કરી વૈશ્વિક સ્તરે ચોથું સ્થાન મેળવ્યું. અમેરિકા 52.90 અબજ ડોલર સાથે પ્રથમ ક્રમે. જાણો ભારતીય શેરબજારની આ સફળતા અને વિદેશી-ઘરેલુ રોકાણકારોની ભૂમિકા વિશે.
ભારતની પ્રાઈમરી માર્કેટનો દબદબો: IPO થકી વૈશ્વિક સ્થાન
Primary Market: 2025માં ભારતની પ્રાઈમરી માર્કેટે ઈનિશિઅલ પબ્લિક ઓફરિંગ (IPO) દ્વારા નાણાં ઊભા કરવામાં વૈશ્વિક સ્તરે ચોથું સ્થાન મેળવ્યું છે. એક રિસર્ચ રિપોર્ટ અનુસાર, આ વર્ષે ભારતીય કંપનીઓએ IPO થકી 14.20 અબજ ડોલર ઊભા કર્યા છે, જ્યારે અમેરિકાએ 52.90 અબજ ડોલર સાથે પ્રથમ સ્થાન જાળવ્યું છે. હોંગકોંગ 23.40 અબજ ડોલર સાથે બીજા અને ચીન 16.20 અબજ ડોલર સાથે ત્રીજા ક્રમે રહ્યું છે.
ભારતમાં 2025માં 74 કંપનીઓએ IPO દ્વારા 85,240 કરોડ રૂપિયા એકત્ર કર્યા છે. તાજેતરના કેટલાક મોટા IPOનો ટાર્ગેટ 30,000 કરોડ રૂપિયા ઊભા કરવાનો છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં આ વર્ષે ઊભી કરાયેલી રકમ ત્રીજી સૌથી મોટી છે. 2024માં 91 IPO દ્વારા 1,59,783 કરોડ રૂપિયા અને 2021માં 63 કંપનીઓએ 1,18,723 કરોડ રૂપિયા એકત્ર કર્યા હતા.
વિદેશી અને ઘરેલુ રોકાણકારોની ભૂમિકા
જ્યારે પ્રાઈમરી માર્કેટ ધમધમી રહ્યું છે, ત્યારે સેકન્ડરી માર્કેટમાં વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારો (FII)એ 18 અબજ ડોલર પાછા ખેંચ્યા છે. જોકે, તેમનું પ્રાઈમરી માર્કેટમાં રોકાણ 5 અબજ ડોલર રહ્યું છે. બીજી તરફ, ઘરેલુ સંસ્થાકીય રોકાણકારો (DII)એ શેરબજારને મજબૂત ટેકો આપ્યો છે. મ્યુચ્યુઅલ ફન્ડ્સે 2025માં ભારતીય ઈક્વિટીમાં 4 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનું રોકાણ કર્યું છે, જ્યારે 2024માં આ આંક 4.30 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો.
લિસ્ટિંગમાં આકર્ષક વળતર
IPO બાદ લિસ્ટિંગમાં રોકાણકારોને સરેરાશ 22 ટકા વળતર મળ્યું છે, જેના કારણે પ્રાઈમરી માર્કેટ પ્રત્યે રોકાણકારોનું આકર્ષણ વધ્યું છે. ખાસ કરીને, ત્રણ મહિના કે તેથી વધુ સમય માટે રોકાણ જાળવનારાઓને ઊંચું વળતર મળ્યું છે.
શેરબજારની સ્થિરતા
વિદેશી રોકાણકારોના આઉટફ્લો છતાં, ઘરેલુ રોકાણકારોની મજબૂત ખરીદીએ શેરબજારને સ્થિર રાખ્યું છે. આ સંતુલન ભારતીય શેરબજારની મજબૂતી અને વૈશ્વિક સ્પર્ધામાં તેની ક્ષમતા દર્શાવે છે. 2025 ભારતીય પ્રાઈમરી માર્કેટ માટે નોંધપાત્ર વર્ષ રહ્યું છે, જે આગામી વર્ષોમાં પણ આ ગતિ જાળવી રાખવાનો સંકેત આપે છે.