ભારત-નેપાળ વેપાર: પેટ્રોલથી દવા સુધી, નેપાળ કેટલું ભારત પર નિર્ભર?

India-Nepal Trade: નેપાળમાં સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધને લઈને ભારે હોબાળો મચ્યો છે. આ પ્રતિબંધના વિરોધમાં યુવાઓ રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા, જેના કારણે હિંસક ઘટનાઓમાં 20થી વધુ લોકોના મોત થયા અને 300થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા. આ અરાજકતા વચ્ચે નેપાળનું અર્થતંત્ર ડગમગી રહ્યું છે. આવા સમયે ભારત સાથેનો વેપાર, જે નેપાળની અર્થવ્યવસ્થાનો મહત્વનો આધાર છે, તેના પર પણ અસરની શક્યતાઓ ચિંતાજનક છે.

ભારત-નેપાળ વેપારનો વ્યાપ

નેપાળનું અર્થતંત્ર મુખ્યત્વે ખેતી અને પર્યટન પર આધારિત છે, પરંતુ તેનો 60%થી વધુ વેપાર ભારત સાથે થાય છે. 2024ના આંકડા મુજબ, ભારતે નેપાળમાં 6.95 અરબ ડોલરનું નિકાસ કર્યું, જ્યારે નેપાળથી ભારતે 867 મિલિયન ડોલરનું આયાત કર્યું. જો આ વેપારમાં રૂકાવટ આવે, તો નેપાળ માટે મુશ્કેલીઓ વધી શકે છે.

નેપાળ ભારત પર કેટલું નિર્ભર?

નેપાળથી ભારતમાં શું આવે છે?

ભારત પણ નેપાળથી વનસ્પતિ તેલ, સ્ટીલ, કોફી, ચા, મસાલા, જૂટ પ્રોડક્ટ્સ, લાકડાની વસ્તુઓ અને ટેક્સટાઇલ જેવી ચીજવસ્તુઓ આયાત કરે છે. 2024માં નેપાળથી ભારતે 152.71 મિલિયન ડોલરના વનસ્પતિ તેલ, 101.10 મિલિયન ડોલરનું સ્ટીલ અને 98.05 મિલિયન ડોલરની કોફી-ચા-મસાલાની આયાત કરી.

નેપાળનું સંકટ શા માટે?

નેપાળમાં સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ જેવા કે ફેસબુક, યૂટ્યૂબ, ટ્વિટર અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પ્રતિબંધને લઈને યુવાઓમાં રોષ ફેલાયો. આ પ્રતિબંધના વિરોધમાં થયેલા હિંસક પ્રદર્શનોમાં ઘણા લોકોનો જીવ ગયો. જોકે, સરકારે રાત્રે આ પ્રતિબંધ હટાવવાની જાહેરાત કરી, અને હવે સોશિયલ મીડિયા સેવાઓ ધીમે-ધીમે બહાલ થઈ રહી છે.

ભારતની મહત્વની ભૂમિકા

ભારતની કંપનીઓ નેપાળમાં ઘણા પ્રોજેક્ટ્સ ચલાવે છે, જેનાથી હજારો સ્થાનિક લોકોને રોજગાર મળે છે. આ ઉપરાંત, નેપાળની કંપનીઓ માટે ભારત એક મોટું બજાર છે, અને નેપાળી નાગરિકો મોટી સંખ્યામાં ભારતમાં નોકરી માટે આવે છે.

જો નેપાળના હાલાત નહીં સુધરે, તો આ વેપારિક સંબંધો પર અસર થઈ શકે છે, જે બંને દેશો માટે નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો- Silver price: ચાંદીના ભાવ 1.5 લાખ સુધી પહોંચી શકે છે! જાણો કેમ વધી રહ્યા છે ભાવ