Calcutta Stock Exchange: ભારતના સૌથી જૂના સ્ટોક એક્સચેન્જોમાંનું એક, કલકત્તા સ્ટોક એક્સચેન્જ (CSE), આ વર્ષે 20 ઓક્ટોબરે તેની છેલ્લી દિવાળી ઉજવાઇ રહી છે. 117 વર્ષના ગૌરવપૂર્ણ ઈતિહાસ ધરાવતું આ એક્સચેન્જ હવે બંધ થવાના આરે છે. એક સમયે બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ (BSE)ને ટક્કર આપનાર આ સંસ્થા લાંબી કાનૂની લડાઈ અને નિયમનકારી પડકારો બાદ વોલેન્ટરી એક્ઝિટની પ્રક્રિયામાં છે.
ભારતનું 117 વર્ષ જૂનું સ્ટોક એક્સચેન્જ બંધ થશે, એક સમયે BSEને આપતુ હતું ટક્કર, ઉજવશે છેલ્લી દિવાળી
Calcutta Stock Exchange: ભારતનું 117 વર્ષ જૂનું કલકત્તા સ્ટોક એક્સચેન્જ (CSE) 20 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ તેની છેલ્લી દિવાળી ઉજવી રહ્યું છે. સેબીના નિયમો અને કાનૂની લડાઈ બાદ આ ઐતિહાસિક એક્સચેન્જ બંધ થવા જઈ રહ્યું છે. વધુ જાણો આ ન્યૂઝમાં.
અપડેટેડ 01:25:59 PM Oct 20, 2025 પર
2013માં સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI)એ નિયમનકારી બિન-પાલનને કારણે CSE પર ટ્રેડિંગ સ્થગિત કરી દીધું હતું.
સેબીનો નિર્ણય અને ટ્રેડિંગ પર પ્રતિબંધ
2013માં સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI)એ નિયમનકારી બિન-પાલનને કારણે CSE પર ટ્રેડિંગ સ્થગિત કરી દીધું હતું. આ પછી, એક્સચેન્જે પોતાનું સંચાલન ફરીથી શરૂ કરવા માટે ઘણા પ્રયાસો કર્યા, પરંતુ કોર્ટની કાર્યવાહી અને અન્ય પડકારોને કારણે આ પ્રયાસો સફળ ન થયા. આખરે, CSEએ પોતાનું લાઇસન્સ પરત કરવાનો નિર્ણય લીધો.
વોલેન્ટરી એક્ઝિટની પ્રક્રિયા
CSEના ચેરમેન દીપાંકર બોઝે જણાવ્યું કે, 25 એપ્રિલ, 2025ના રોજ યોજાયેલી શેરધારકોની બેઠકમાં એક્સચેન્જ બિઝનેસમાંથી બહાર નીકળવાના પ્રસ્તાવને મંજૂરી મળી હતી. આ પછી, એક્ઝિટ અરજી સેબીને મોકલવામાં આવી, અને હવે આ પ્રક્રિયા માટે એક મૂલ્યાંકન એજન્સીની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. આ એજન્સી એક્સચેન્જની સંપત્તિઓનું મૂલ્યાંકન કરશે અને બંધ થવાની પ્રક્રિયાને આગળ વધારશે.
જમીનનું વેચાણ અને ભવિષ્યની યોજના
સેબીએ CSEની ત્રણ એકર જમીનને 253 કરોડ રૂપિયામાં શ્રીજન ગ્રુપને વેચવાની મંજૂરી આપી છે. આ સોદો સેબીની અંતિમ મંજૂરી મળ્યા બાદ પૂર્ણ થશે. એક્સચેન્જ બંધ થયા પછી, CSE એક હોલ્ડિંગ કંપની તરીકે કાર્ય કરશે, જ્યારે તેની 100% પેટાકંપની, CSE કેપિટલ માર્કેટ્સ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ, નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE) અને BSEના સભ્ય તરીકે બ્રોકિંગ ચાલુ રાખશે.
કર્મચારીઓ માટે VRS પેકેજ
2024ના અંતમાં, CSE બોર્ડે તમામ પેન્ડિંગ કોર્ટ કેસ પાછા ખેંચી લીધા અને સ્વૈચ્છિક રીટાયરમેન્ટ સ્કીમ (VRS) તરફ આગળ વધ્યું. કર્મચારીઓ માટે 20.95 કરોડ રૂપિયાનું VRS પેકેજ જારી કરવામાં આવ્યું છે, જેના પરિણામે વાર્ષિક ખર્ચમાં આશરે 10 કરોડ રૂપિયાની બચત થઈ છે. કેટલાક કર્મચારીઓ હવે પાલન કાર્યો માટે કરારબદ્ધ ધોરણે કામ કરશે.
ઐતિહાસિક મહત્વ
1908માં સ્થપાયેલું કલકત્તા સ્ટોક એક્સચેન્જ ભારતના નાણાકીય ઈતિહાસનો એક મહત્વનો હિસ્સો રહ્યું છે. એક સમયે આ એક્સચેન્જ દેશના શેરબજારનું કેન્દ્ર હતું, પરંતુ આધુનિક નાણાકીય નિયમો અને સ્પર્ધાને કારણે તેનું મહત્વ ઘટતું ગયું. હવે, આ ઐતિહાસિક સંસ્થાનો અંત એક યુગના અંતનું પ્રતીક છે.
આ નિર્ણયથી ભારતીય શેરબજારના ઈતિહાસમાં એક નવો અધ્યાય શરૂ થશે, જ્યારે CSEની યાદો હંમેશા નાણાકીય જગતના ઈતિહાસના પાનાઓમાં જીવંત રહેશે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
