આ રાહતોની અસર દેશની આર્થિક વૃદ્ધિ પર પડશે, જે હાલ 7.8%ના દરે ચાલી રહી છે. GST 2.0થી રોજિંદા વસ્તુઓ સસ્તી થઈ છે, જેનાથી ગ્રાહકોની ખરીદી વધી રહી છે .
દેશમાં GST સુધારાઓના પગલાં પછી મિડલ ક્લાસ પરને બોજ ઘટ્યે છે, ત્યારે હવે વધુ 2 મોટી રાહતના સંકેત મળી રહ્યા છે. એક તરફ રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (RBI) ડિસેમ્બરમાં મોનિટરી પોલિસીમાં રેપો રેટમાં 25 બેઝિસ પોઇન્ટનો કટ કરીને તેને 5.25% સુધી ઘટાડવાની શક્યતા વ્યક્ત કરી રહી છે, જેનાથી લોનના વ્યાજદરોમાં રાહત મળશે અને મિડલ ક્લાસના પોકેટમાં વધુ પૈસા આવશે. બીજી તરફ, સરકાર અમેરિકાના 50% ટેરિફની અસરથી પીડાતા એક્સપોર્ટર્સ માટે રાહત પેકેજની તૈયારી કરી રહી છે, જે ઇકોનોમિક ગ્રોથને વેગ આપશે. આ બધું ફુગાવાના નવવર્ષીય નીચા સ્તરને કારણે શક્ય બની રહ્યું છે, જેમાં ખાસ કરીને ખોરાકના વસ્તુઓના ભાવમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.
RBIની આ સંભાવિત જાહેરાત વિશ્વની મોટી આર્થિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે આવી રહી છે, જેમાં અમેરિકાના નવા ટેરિફની અસર પડી રહી છે. HSBC ગ્લોબલ રિસર્ચના તાજા અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે, જો રેનફોલ સુધીમાં અમેરિકાના આ ટેરિફ લાગુ રહે, તો RBIને મોનિટરી પોલિસીમાં છૂટ આપવાનો વધુ અવકાશ મળશે. "ફુગાવો વર્ષોના સૌથી નીચા સ્તરે પહોંચી ગયો છે, જેના કારણે કેન્દ્રીય બેંકને વ્યાજદરો ઘટાડવાનું વધુ જગ્યા મળે છે," અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે. આ કટથી ઘરખરીદી, કાર લોન અને વ્યવસાયિક લોનોના ખર્ચમાં ઘટાડો થશે, જે મિડલ ક્લાસ અને નાના વ્યવસાયો માટે મોટી રાહત લાવશે.
સપ્ટેમ્બરમાં કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ (સીપીઆઇ) આધારિત ફુગાવો વાર્ષિક આધારે 1.5% પર પહોંચી ગયો, જે જૂન 2017 પછીનું સૌથી નીચું સ્તર છે. આ ઘટાડો મુખ્યત્વે શાકભાજી, અનાજ અને કઠોળ જેવી ખાદ્ય વસ્તુઓના ભાવમાં આવેલા નોંધપાત્ર ઘટાડાને કારણે થયો છે. જુલાઈથી સપ્ટેમ્બરના ક્વાર્ટરમાં સરેરાશ ફુગાવો 1.7% રહ્યો, જે RBIના 1.8%ના અંદાજ કરતાં થોડો ઓછો છે. ખાસ કરીને, શાકભાજીના ભાવમાં ઓગસ્ટના ભારે વરસાદ પછી ફરીથી ઘટાડો જોવા મળ્યો, જ્યારે અનાજ અને કઠોળમાં માસિક આધારે ઘટાડો નોંધાયો. આ બધું GST સુધારાઓની અસર છે, જેનાથી દરરોજની વસ્તુઓના ભાવમાં નરમાઈ આવી છે અને ગ્રાહકોની ખરીદી ક્ષમતા વધી છે.
જોકે, આ ફુગાવાના ઘટાડામાં કેટલીક વિરુદ્ધ તત્ત્વો પણ છે. સોનાના ભાવમાં સપ્ટેમ્બરમાં વાર્ષિક આધારે 47%નો તીવ્ર વધારો થયો, જેનાથી હેડલાઇન સીપીઆઇ પર 50 બેઝિસ પોઇન્ટનું દબાણ પડ્યું. પરંતુ કોર ફુગાવો – જેમાં ખોરાક, ઊર્જા, રહેઠાણ અને સોનાને બાકાત રાખવામાં આવે છે – ત્રિમાસિક આધારે 3.2% પર સ્થિર રહ્યો. HSBCના વિશ્લેષકો કહે છે કે, ઑક્ટોબરમાં ફુગાવો 1%થી પણ નીચે આવી શકે, કારણ કે મહિનાના પ્રથમ 10 દિવસમાં શાકભાજીના ભાવમાં 3થી 5%નો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. વધુમાં, તેલના નીચા આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવ અને ચીનથી સસ્તા નિકાસથી આગામી મહિનાઓમાં મોંઘવારી પર નિયંત્રણ રહેશે.
આ બધા સકારાત્મક સંકેતો વચ્ચે સરકાર પણ કાર્યરત છે. HSBCના ડેટા પ્રમાણે, અમેરિકાના 50% ટેરિફથી અસરગ્રસ્ત એક્સપોર્ટર્સને મદદ કરવા માટે નવા આર્થિક સુધારા સાથે રાહત પેકેજની જાહેરાત થઈ શકે છે. આ પેકેજમાં ક્રેડિટ ગેરંટી, લિક્વિડિટી સપોર્ટ અને નવી માર્કેટ્સમાં વિસ્તાર માટે પગલાંનો સમાવેશ થઈ શકે છે, જે ટેક્સટાઇલ, જ્વેલરી અને એન્જિનિયરિંગ જેવા ક્ષેત્રોને ફાયદો પહોંચાડશે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારામણે તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે, સરકાર કોવિડ જેવા રાહત પેકેજની તર્જે એક્સપોર્ટર્સને હેન્ડ-હોલ્ડ કરશે, જેથી નોકરીઓ જળવાઈ રહે અને નિકાસ વધે.
આ રાહતોની અસર દેશની આર્થિક વૃદ્ધિ પર પડશે, જે હાલ 7.8%ના દરે ચાલી રહી છે. GST 2.0થી રોજિંદા વસ્તુઓ સસ્તી થઈ છે, જેનાથી ગ્રાહકોની ખરીદી વધી રહી છે અને ફેસ્ટિવ સીઝનમાં વેગ આવશે. પરંતુ નિષ્ણાતો કહે છે કે, RBIને વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને સાવચેતી રાખવી પડશે. જો આ પગલાં અમલમાં આવે, તો 2025ના અંત સુધીમાં મિડલ ક્લાસની જીવનશૈલીમાં સુધારો જોવા મળશે, જ્યારે એક્સપોર્ટ સેક્ટરને નવી ઊર્જા મળશે.