Economic Survey 2023: ગ્રામીણ વિસ્તારોના વિકાસ પર જોર, બજેટની પહેલા રજુ થયો આર્થિક સર્વે

Economic Survey 2023:  સંસદમાં આર્થિક સર્વે રજૂ કરાયો. FM દ્વારા EcoSurvey2023 સંસદમાં રજૂ કરાયો. આર્થિક સર્વેની રજૂઆત બાદ લોકસભાની કાર્યવાહી આવતીકાલે સવારે 11 વાગ્યા સુધી સ્થગિત કરી દેવામાં આવી છે. આવતીકાલે નાણામંત્રી બજેટ રજૂ કરશે.

ઈકોનોમિક સર્વે રિપોર્ટમાં સરકારે કહ્યુ કે FY24 GDP ગ્રોથ 6-6.8% જોવા મળી શકે. નાણાકીય વર્ષ 24 માં બેઝ લાઇન રિયલ જીડીપી ગ્રોથ 6.5% જોવા મળી શકે. નાણાકીય વર્ષ 24 માં બેઝ લાઇન નોમિનલ જીડીપી ગ્રોથ 11% રહી શકે છે. મૂડી ખર્ચ અને મજબૂત સ્થાનિક માગથી ગ્રોથને વેગ મળવાની આશા છે.

ઈકોનોમિક સર્વે રિપોર્ટમાં સરકારે કહ્યુ કે CAD વધે તો રૂપિયા પર દબાણ વધી શકે છે. વૈશ્વિક ભિન્ન કારણોસર CAD વધવાની આશંકા છે. હાલના માહોલ મુજબ આવર્ષના અંદાજીત ખર્ચ થઈ શકશે. Jan-Nov 2022 મા MSMEs પ્રતિ ક્રેડિટ ગ્રોથ 30.6% રહી શકે છે. મોંઘવારી નહિ ઘટે તો ક્રેડિટ ગ્રોથ જોખમાઈ શકે છે.  નાણાકીય વર્ષ 24 માં મોંઘવારી દર 6% થી ઓછો રહેવાની ધારણા છે.

અમૃતકાળની થીમ પર આધારિત છે આર્થિક સર્વે

બજેટ પહેલા આર્થિક સર્વે રિપોર્ટમાં સરકારે કહ્યુ કે Covid-19 નો ખતરો ઓછો થવાથી સપ્લાઈ ચેનમાં સધારો. મજબૂત ઘરેલૂ ડિમાંડથી ગ્રોથને સપોર્ટ મળશે. આર્થિક સર્વે અમૃત કાળની થીમ પર આધારિત છે.

અર્થવ્યવસ્થા પર મોંઘવારીનું દબાણ નથી

બજેટ પહેલા આર્થિક સર્વે રિપોર્ટમાં સરકારે કહ્યુ કે ચીનની ઈકોનૉમી ખુલવાની બાવજુદ મોંઘવારી પર દબાણ નહીં. મોટા દેશોમાં મંદીથી ઈંડિયામાં કેપિટલ ફ્લો વધ્યો. ઈંડિયાના સર્વિસ સેક્ટરમાં દેખાય રહી મજબૂતી. જો નાણાકીય વર્ષમાં રિટેલ ઈનફ્લેશન 6% થી ઓછુ રહેવાની આશા છે.

મોંઘવારીને કાબૂ કરવુ આગળ પણ પડકારજનક

આર્થિક સર્વેમાં જણાવ્યુ કે ઈંડિયાની ગ્રોથમાં પ્રાઈવેટ સેક્ટરની મોટી ભૂમિકા છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે દેશમાં વિદેશી મુદ્રા ભંડારને લઈને ચિંતા નથી. સરકારે સર્વેમાં માન્યુ છે કે મોંઘવારીને કાબૂમાં કરવા આગળ પણ પડકાર રહેશે. સાથે જ એપ્રિલ-ડિસેમ્બરમાં ગુડ્ઝ અને સર્વિસ એક્સપોર્ટ 16% વધ્યો છે.

કૉર્પોરેટ અને કંપનીઓની બેલેંસશીટમાં મજબૂતીના સંકેત

દેશની આર્થિક સ્થિતિ રજુ કરવા વાળા ઈકોનૉમિક સર્વેમાં જણાવ્યુ છે કે કૉર્પોરેટ અને કંપનીઓની બેલેંસશીટમાં મજબૂતીના સંકેત મળ્યા છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે IBC ની વ્યવસ્થાથી ઈઝ ઑફ ડૂઈંગ બિઝનેસ વધ્યો છે. સરકારે રિપોર્ટમાં જણાવ્યુ કે સ્ટીલ પ્રોડક્શનમાં ઈન્ડિયા દુનિયામાં મોટી તાકાત બની છે. તેના ચાલતા આ ફાઈનાન્શિયલ વર્ષમાં સ્ટીલ સેક્ટરનું પ્રદર્શન શાનદાર રહ્યુ છે.

ભારતે અસાધારણ પડકારનો સારી રીતથી સામનો કર્યો

આર્થિક સર્વેક્ષણમાં જણાવામાં આવ્યુ છે કે વધારેતર અર્થવ્યવસ્થાઓની તુલનામાં ભારતે અસાધારણ પડકારનો સારી રીતથી સામનો કર્યો છે. સર્વેમાં જણાવામાં આવ્યુ છે કે ધીમી વૈશ્વિક ગ્રોથ, સિકુડતા વૈશ્વિક વેપારના કારણે ચાલૂ વર્ષના બીજા સત્રમાં એક્સપોર્ટની સ્ટીમુલસનું નુકસાન થયુ છે.

વિદેશી મુદ્રા ભંડારને લઈને ચિંતા નથી

ઈકોનૉમિક સર્વે 2023 માં કહેવામાં આવ્યુ છે કે દેશમાં વિદેશી મુદ્રાના પર્યાપ્ત ભંડાર (Forex) છે. તેનાથી કરેંટ અકાઉન્ટ ડેફિસિટ (CAD) ની ભરપાઈ થઈ જશે. RBI ની પાસે રૂપિયાના તૂટવાથી બચાવા માટે વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં હસ્તક્ષેપ કરવાની ગુંજાઈશ પણ રહેશે.

કેપિટલ એક્સપેંડિચર, પ્રાઈવેટ કંઝમ્પશન અને નાના ઉદ્યમોનો ઈકોનૉમિક ગ્રોથને વધારવામાં મોટો હાથ

ઈકોનૉમિક સર્વે 2023 માં કહેવામાં આવ્યુ છે કે ઈકોનૉમિક ગ્રોથની તેજ સ્પીડ બનાવી રાખવામાં કેપિટલ એક્સપેંડિચર, પ્રાઈવેટ કંઝમ્પશન અને નાના ઉદ્યમોનો કર્ઝની ઉપલબ્ધતાનો મોટો હાથ છે. તેના સિવાય વર્કર્સ ગામડાઓથી શહેરોની તરફ ફરી રહ્યા છે. તેનાથી પણ ઈકોનૉમિક ગ્રોથને સપોર્ટ મળી રહ્યો છે.

કૃષી સેક્ટરમાં મજબૂતી યથાવત

આર્થિક સર્વે 2023માં કહેવામાં આવ્યુ છે કે એગ્રીકલ્ચર સેક્ટરમાં મજબૂત ગ્રોથ જોવાને મળ્યો છે. છેલ્લા છ વર્ષમાં એગ્રી સેક્ટરની સરેરાશ વર્ષનો ગ્રોથ 4.6 ટકા રહ્યો છે. તેના શ્રેય સરકારની પૉલિસીને જાય છે. સરકારે પાકો અને પશુઓના કેસમાં પ્રોડક્શન વધારવા માટે ઘણા ઉપાય કર્યા છે. ક્રૉર્પ ડાયવર્સિફિકેશન પર ફોક્સ બનાવી રાખવાનો પણ ફાયદો થયો છે. સર્વેમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે સરકારના ઉપાયોથી ખેડૂતોની ઈનકમ વધારવમાં મદદ મળી છે.

MSME સેક્ટરમાં ક્રેડિટ ગ્રોથમાં જોરદાર વધારો

જાન્યુઆરી-નવેમ્બર 2022 ના દરમ્યાન સૂક્ષ્મ, લધુ અને મધ્યમ ઉદ્યમોં (MSME) સેક્ટરમાં ક્રેડિટ ગ્રોથ ઉલ્લેખનીય રૂપથી 30.5 ટકાથી વધારે રહી છે. આર્થિક સર્વેમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે PPP ના કેસમાં ભારત દુનિયાની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. વિનિમય દરના કેસમાં પાંચમાં સૌથી મોટો દેશ.

સેલ્ફ હેલ્પ ગ્રુપ (SHG) ના યોગદાનના વખાણ

ઈકોનૉમિક સર્વેમાં કોરોનાની મહામારીના દરમ્યાન સેલ્ફ હેલ્પ ગ્રુપ ખાસકરીને મહિલાઓના SHG ના યોગદાનની તારીફ કરવામાં આવી છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે કોરાનાની મહામારીના દરમ્યાન એસએચડીએ મોટી સંખ્યામાં માસ્ક બનાવીને આબાદીના મોટા હિસ્સાને મહામારીથી બચાવામાં મદદ કરી. ખાસકરીને ગ્રામીણ વિસ્તારમાં પણ સરળતાથી માસ્ક ઉપલબ્ધ થઈ ગયા. 4 જાન્યુઆરી, 2023 સુધી એસએચડીની તરફથી 16.9 કરોડ માસ્ક બનાવી ચુક્યા હતા.

રેમિટેંસ (Ramittance) માં ઈંડિયા દુનિયાભરમાં અવ્વલ

ઈકોનૉમિક સર્વે 2023 માં કહેવામાં આવ્યુ છે કે રેમિટેંસના કેસમાં ઈંડિયા દુનિયામાં પહેલા પાયદાન પર છે. વિદેશમાં વસેલા ભારતીય લોકો ઈન્ડિયામાં પોતાના ઘર-પરિવાર માટે જો પૈસા મોકલે છે, તેને રેમિટેંસ (Remittance) કહે છે. સર્વેમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે વર્ષ 2022 માં ઈન્ડિયામાં રેમિટેંસ 100 અરબ ડૉલર આવ્યા. આ સર્વિસ એક્સપોર્ટની બાદ એક્સટર્નલ ફાઈનાન્સિંગના કેસમાં બીજા નંબર પર છે.

રશિયા-યૂક્રેન લડાઈથી વધી કમોડિટીની કિંમત

આર્થિક સર્વે 2023 માં કહેવામાં આવ્યુ છે કે છેલ્લા વર્ષ ફેબ્રુઆરીમાં યૂક્રેન પર રશિયાના હમલાને ખુબ વધારે અસર કમોડિટીની કિંમતો પર પડી. ઘણી કમોડિટીની કિંમત રેકૉર્ડ ઊંચાઈ પર પહોંચી ગઈ. તેની અસર ઈનપ્લેશન પર પડી. હજુ કોમોડિટીની કિંમત રશિયા-યૂક્રેનની લડાઈથી પહેલાના સ્તર પર નથી આવી.

આર્થિક સર્વે પર CEA ની PC શરૂ

દેશની ચીફ ઈકોનૉમિક એડવાઈઝર વી અનંત નાગેશ્વરન પ્રેસ કૉન્ફ્રેંસમાં આર્થિક સર્વે 2023 ના બ્યોરા રજુ કરી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યુ કે કોરોના મહામારીમાં થયેલા નુકસાનથી અર્થવ્યવસ્થા ઉભર ગઈ છે. વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ માં વિકાસ દર 7% રહેવાનું અનુમાન છે. ફિસ્કલ વર્ષ 2023-2024 માં GDP ની ગ્રોથ 6-6.8% ની વચ્ચે રહી શકે છે.

ભારતની અર્થવ્યવસ્થા આ દસકામાં સારૂ પ્રદર્શન કરવા માટે તૈયાર - CEA

આર્થિક સર્વેક્ષણ 2023 પર મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર ડૉ વી અનંત નાગેશ્વરે કહ્યુ કે IMF એ પોતાના વર્લ્ડ ઈકોનૉમિક આઉટલુક અપડેટમાં, ચાલૂ નાણાકીય વર્ષ માટે ભારતના GDP ના પૂર્વાનુમાનને 6.8%, આવનાર નાણાકીય વર્ષમાં 6.1% અને 2024-25 માટે 6.8% પર બનાવી રાખ્યા છે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા આ દસકાના બાકી હિસ્સોમાં સારૂ પ્રદર્શન કરવા માટે તૈયાર છે.

આર્થિક સર્વે: NBFC અને કંપનીઓની બેલેંસશીટ સારી સ્થિતિમાં

આર્થિક સર્વેને લઈને મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર ડૉ વી અનંત નાગેશ્વરે કહ્યુ કે લાંબા સમયની બાદ બેન્ક, એનબીએફસી અને કંપનીઓની બેલેંસશીટ સારી સ્થિતિમાં છે. તેનાથી ઈંડસ્ટ્રીનો ગ્રોથ માટે પર્યાપ્ત ભંડોળ મળી શકશે.

આવનાર દસકામાં દેશના પ્રદર્શન સારૂ રહેશે-CEA

ચીફ ઈકોનૉમિક એડવાઈઝર (CEA) વી અનંત નાગેશ્વરે કહ્યુ કે છેલ્લા 8 વર્ષમાં ભારતે જે રીતના રિફૉર્મ્સ અપનાવ્યુ છે તેનાથી આવનાર દસકામાં દેશનું પ્રદર્શન સારા રહેશે. CEA એ કહ્યુ કે IMF એ વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ અને આવનાર નાણાકીય વર્ષ માટે ભારતની GDP ગ્રોથના અનુમાન બનાવી રાખ્યુ છે. IMF નું અનુમાન છે કે ભારતની GDP ગ્રોથ આગળ વધારી શકે છે. CEA એ કહ્યુ કે આ દશકાની બાકી વર્ષોમાં ઈંડિયાની GDP ગ્રોથ સારો રહેવાની ઉમ્મીદ છે. નાગેશ્વર ઈકોનૉમિક સર્વે રજુ થવાની બાદ પ્રેસ કૉન્ફ્રેંસમાં આ વાત કહી.

FY23 માં ઈકોનૉમિક ગ્રોથ 6.8 ટકા રહેવાનું અનુમાન

નાગેશ્વરે કહ્યુ કે IMF એ FY23 માં ઈકોનૉમિક ગ્રોથ 6.8 ટકા રહેવાનું અનુમાન જતાવ્યુ છે. આવનાર ફાઈનાન્શિયલ વર્ષમાં તેના 6.1 ટકા રહેવાનું અનુમાન જતાવામાં આવ્યુ છે. FY25 માં ગ્રોથ 6.8 ટકા રહેવાનું અનુમાન જતાવામાં આવ્યુ છે. અમારા ઈકોનૉમિક સર્વેમાં પણ ઈકોનૉમિક ગ્રોથને લઈને આ રીતનું અનુમાન જતાવામાં આવ્યુ છે.

અર્થવ્યવસ્થાની રિકવરી પૂરી થઈ ગઈ છે

આર્થિક સર્વેક્ષણ 2023 પર મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર ડૉ. વી. અનંત નાગેશ્વરે કહ્યુ કે અર્થવ્યવસ્થાની રિકવરી પૂરી થઈ ગઈ છે. નૉન-બેન્કિંગ અને કૉર્પોરેટ ક્ષેત્રોમાં હવે બેલેંસશીટ સારી સ્થિતિમાં છે. આપણે હવે મહામારીથી ઉભરવાની વાત નથી કરવાની, આગળ આવનાર તબક્કાની તરફ જોવાનું છે.

પહેલાથી વધારે પારદર્શી થયા સરકારી આંકડા

વી આનંત નાગેશ્વરે કહ્યુ કે છેલ્લા વર્ષોમાં ન ફક્ત સરકારી ખર્ચની ક્વોલિટી સારી થઈ છે, પરંતુ સરકાર પોતાના આંકડાઓ લઈને પહેલાથી વધારે પારદર્શી થઈ ગઈ છે. તેની ખુબ અસર પડી છે. CEA એ ઈકોનૉમિક ગ્રોથના બારામાં કહ્યુ કે ઈકોનૉમિક રિકવરીના પ્રોસેસ પૂરી થઈ ચુકી છે. હવે કંપનીઓની બેલેંસશીટ સારી સ્થિતિમાં છે. એટલા માટે આપણે કોરોનાની બાદ ઈકોનૉમિક રિકવરીના બારામાં કંઈ નથી કહેવુ. આપણે ગ્રોથના આવનાર તબક્કાની તરફ જોવાની જરૂર છે.

કૃષિ સેક્ટરમાં ખાનગી રોકાણ 9.3% સુધી પહોંચ્યા-CEA

CEA એ પોતાની પ્રેસ કૉન્ફ્રેંસમાં જણાવ્યુ કે કૃષિ સેક્ટરમાં ખાનગી રોકાણ 9.3% પહોંચ્યુ. આ દશકમાં ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાની ગ્રોથ પહેલાથી સારા રહેશે. આર્થિક સર્વે 2023 માં કહેવામાં આવ્યુ છે કે એગ્રીકલ્ચર સેક્ટરમાં મજબૂત ગ્રોથ જોવાને મળી છે. છેલ્લા છ વર્ષમાં એગ્રી સેક્ટરની સરેરાશ વર્ષના ગ્રોથ 4.6 ટકા રહી છે. તેનો શ્રેય સરકારની પૉલિસીને જાય છે. સરકારે પાક અને પશુઓના કેસમાં પ્રોડક્શન વધારવા માટે ઘણો ઉપાય કર્યો છે.

સરકાર 6.4% રાજકોષીય ખોટની દિશામાં આગળ વધી રહી છે

મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર ડૉ. વી. અનંત નાગેશ્વરે આર્થિક સર્વેને સમજાવતા કહ્યુ કે સરકાર 6.4% રાજકોષીય ખોટની દિશામાં આગળ વધી રહી છે. એપ્રિલથી નવેમ્બર 2022 સુધી નેટ ટેક્સ રેવેન્યૂમાં 15.5% નો વધારો થયો. FY23 ના પહેલા 3 ક્વાર્ટરમાં GST રાજસ્વના રૂપમાં 13.40 લાખ કરોડ રૂપિયા જમા થયા.

ટેક્સમાં ઘટાડાથી કૉર્પોરેટ સેક્ટરને થયો ફાયદો

CEA એ કહ્યુ કે 2019 માં કૉર્પોરેટ ટેક્સમાં ઘટાડો કરવાથી કૉર્પોરેટ સેક્ટરને પોતાની બેલેંસશીટ સારી બનાવામાં મદદ મળી છે. કોરોનાની મહામારીની બાદ દુનિયાના દેશ સપ્લાઈના કેસમાં ડાયવર્સિટી ઈચ્છે છે. આ ઈન્ડિયા માટે એક મોટી તક છે. PLI સ્કીમની મદદથી ઈંડિયા દુનિયામાં મૈન્યુફેક્ચરિંગના મોટુ હબ બની શકે છે.