Budget 2023: યૂનિયન બજેટ 2023 (Union Budget 2023) રજૂ થવામાં વઘારે સમય નથી બાકી. 2024ના લોકસભા ચૂંટણીથી પહેલા આ કેન્દ્રના મોદી સરકાર માટે એક મોટો ઇમ્તિહાન રહેશે. 2019ના લોકસભા ચૂંટમીમાં ભારી જીતની સાથે સત્તામાં પરત મોદી સરકારના બીજા કાર્યકાલ આવતા વર્ષ સમાપ્ત થવા જઈ રહી છે. સરકાર પર તેની નામાકીય સ્થિતિ મજબૂત કરવાનો દબાણ છે જેથી જી20 દેશોના અધ્યક્ષના રૂપમાં તે દુનિયાની સામે પોતેના આર્થિક રૂપથી તાકતવર દેશના રૂપમાં રજૂ કરી શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં સરકારના ફિસ્કલ ડેફિસિટ વધીને 9.2 ટકાના રિકૉર્ડ ઉચાઈ પર પહોંચી ગઈ હતી. એશિયાનો આ ત્રીજો સૌથી મોટો ઇકોનૉમી માટે ફિસ્કલ ડેફિસિટ વધીને 9.2 ટકાના રિકૉર્ડ ઉચાઈ પર પહોંચી ગયા હતા. એશિયાના આ ત્રીજો સૌથી મોટો ઈકોનૉમીક માટે ફિસ્કલ ડેફિસિટમાં ઘટાડો કરવો જરૂરી છે. તેણે તેના ક્રેડિટ રેટિંગમાં સુધાર કરવાનો પણ પ્રયાસ કરવો જોઈએ, જે સૌથી નીચલા ઈનવેસ્ટમેન્ટ ગ્રેડમાં પહોંચી ગઈ છે.
બજેટમાં નહીં થશે લોકપ્રિય પ્રસ્તાવ
સરકારે હાલમાં તેના ફૂડ પ્રોગ્રામમાં ફેરફાર કર્યો હતો. તેની સબ્સિડીમાં પણ ઘટાડો કરવા માટે પગલો લીધો છે. તેનાથી લગભગ 1 લાખ કરોડ રૂપિયાની વચ્ચે રહેશે. આ મહિને બ્લૂમબર્ગના એક સર્વેથી ખબર પડી હતી કે યૂનિયન બજેટ 2023માં લોકપ્રિય પ્રસ્તાવ સામેલ નહીં થાય, સર્વેમાં સામેલ 20 ઇકોનૉમિસ્ટની સલાહ હતી કે સરકાર તેની જગ્યા મેન્યુફેક્ચરિંગને વધારો આપવા અને નોકરીની તક વધારવા પર ફોકસ કરેશે.
જરૂરી સુવિધાઓ પર ખર્ચ વધારશે સરકાર
લાંબા સમય ગાળામાં ઈન્ડિયન ઇકોનૉમીના વધતા ગ્રોથ માટે બેકારના ખર્ચ પર રોક લગાવી જરૂરી છે. તેનાથી સરકારની પાસે રસ્તા, બંદરગાહ જેવી જરૂરતી સુવિધાઓ પર રોકાણ વધારવા માટે પૈસા રહેશે. સરકાર ઈન્ડિયાના દુનિયાની મહાશક્તિ બનાવા માંગે છે. તે આ નાણાકીય વર્ષમાં ફિસ્કલ ડેફિસિટ 6.4 ટકાની નક્કી લક્ષ્યની અંદર રાખવા જોઈએ.
સબ્સિડી ખર્ચ સતત ઘટાડી રહી સરકાર
કેન્દ્રમાં 2014માં નરેન્દ્ર મોદી સરકાર બાન્યા બાદથી બજેટને જોવાથી ખબર પડે છે કે સરકાર સબ્સિડી પર ખર્ચ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. માત્ર કોરોનાની મહામારીના દરમિયાન સરકાર સબ્સિડી પર ખર્ચ વધાર્યો હતો. સરકાર તેની નાણાકીય સ્થિતિને સુધારવા સતત પ્રયાસ કરી રહી છે. આ નાણાકીય વર્ષમાં રસોઈ ગેસ પર સબ્સિડી માટે ફાળવણી ઘટીને 58.1 અરબ રૂપિયા કરી દીધા હતા. બે વર્ષ પહેલા તે 352 આરબ રૂપિયા હતા.
ફિસ્કલ ડેફિસિટ ઘટાડવું સરળ નથી
દિલ્હીની રહેવા વાળી 37 વર્ષની નુપૂર કોશિકે કહ્યું કે, "અમારી ઉપર સૌથી વધારે માર મોંઘા રસોઈ ગેસ પર પડી રહી છે. તેનું કહેવું છે કે સરકારને કામકાજી મહિલાઓ પર ટેક્સનો બોજો ઓછો કરવો જોઈએ. HSBC Holdingના ચીફ ઈન્ડિયા ઈકોનૉમીસ્ટ પ્રાજુલ ભંડારીએ કહ્યું કે ફિસ્કલ કંસૉલિડેશન માટે સરકારને ખૂબ મહેનત કરવાની રહેશે. તેમણે કહ્યું કે, "તમે તેણે લાંબો સફર સાઈકિલ રેસ કરી શકે છે જેમાં ફિનિશ લાઈન સુધી પહોંચવા માટે સતત પૈડલ મારવું જરૂરી છે.