Budget 2023: ફુગાવાએ મહિલાઓને સૌથી વધુ અસર કરી છે. તેમના માટે રસોડાથી માંડીને રોજિંદા ખર્ચાઓનું સંચાલન કરવું મુશ્કેલ બની ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં તેમને નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ પાસેથી ઘણી આશાઓ છે. તેઓ માને છે કે નાણામંત્રી પોતે એક મહિલા છે. આવી સ્થિતિમાં તે મહિલાઓની પીડાને વધુ સમજી શકે છે. નિર્મલા સીતારમણે અગાઉના બજેટમાં મહિલાઓ માટે મોટી જાહેરાત કરી નથી. આ વખતે પણ મહિલાઓની અપેક્ષા વધી છે. તેણી કહે છે કે તે કોરોના રોગચાળામાંથી બહાર આવવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી. જો કે, ફુગાવાના વિનાશએ તેના પ્રયત્નોને નિષ્ફળ બનાવી દીધા. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરીએ કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે.
Budget 2023: એક મહિલા જ બીજી મહિલાનું દર્દ સમજી શકે, તો શું નિર્મલા સીતારમણ અપેક્ષાઓ કરશે પૂરી?
મહિલાઓની દલીલ છે કે ઘણા ખર્ચાઓ છે જે માત્ર તેમને જ ઉઠાવવા પડે છે. સેનિટરી નેપકિન્સ તેનું ઉદાહરણ છે. તેની કિંમતો સતત વધી રહી છે. કોર્ટમાં અનેક અરજીઓ મૂક્યા બાદ સરકારે તેના પર જીએસટી નાબૂદ કરી દીધો છે. પરંતુ તેના કાચા માલ પર જીએસટી લાદવામાં આવ્યો છે.
અપડેટેડ 01:16:02 PM Jan 20, 2023 પર
સેનિટરી નેપકીનના ભાવમાં વધારો
ચંદીગઢના 43 વર્ષીય જસકીરન કપૂર કહે છે કે ગયા વર્ષે પણ મને બજેટ પાસેથી ઘણી અપેક્ષાઓ હતી. આ વખતે પણ મને ઘણી આશાઓ છે. જો મહિલાઓની વાત કરીએ તો આજે પણ તેમને સમાન તક નથી મળતી. આપણા જીવનના 30 વર્ષ માસિક ચક્રમાં જાય છે. પરંતુ, સેનેટરી નેપકીનની કિંમતો સતત વધી રહી છે. કપૂર ફ્રીલાન્સ લેખક અને મીડિયા સલાહકાર છે. તેમની આ ફરિયાદ દેશની કરોડો મહિલાઓની પીડાને વર્ણવે છે. સરકારે આ અંગે વિચારવાની જરૂર છે.
ઉદ્યોગસાહસિકતામાં મહિલાઓ પુરુષોથી ઘણી પાછળ
આરબીઆઈના સર્વે મુજબ દેશની વસ્તીમાં મહિલાઓની ભાગીદારી 48 ટકા છે. પરંતુ, સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (MSME)માં માત્ર 14 ટકા મહિલાઓની માલિકી છે. ભારતમાં સ્ટાર્ટઅપ્સની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. દર વર્ષે કેટલાક ડઝન સ્ટાર્ટઅપ્સ યુનિકોર્ન બની રહ્યા છે. પરંતુ, આવા સ્ટાર્ટઅપ્સમાંથી માત્ર 5.9 ટકા મહિલાઓ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવે છે.
કોર્ટમાં અનેક અરજીઓની સુનાવણી બાદ સેનિટરી નેપકિન પરનો GST નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સિસ (CBDT) દ્વારા એક પ્રેસ રિલીઝ અનુસાર, સેનિટરી નેપકિન્સના તમામ કાચા માલ પર હજુ પણ 12-18 ટકા જીએસટી લાગે છે. શેમ્પૂ, ઇન્ટિમેટ વૉશ, બોડી વૉશ, શેવિંગ ક્રીમ વગેરે પર પણ GST વસૂલવામાં આવે છે.
મહિલા પ્રોડક્ટ પુરૂષો કરતા મોંઘી
કપૂરે કહ્યું, "જ્યારે તમે મહિલાઓ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા રોજિંદા ઉત્પાદનો પર ટેક્સ લગાવો છો અને તેમને મોંઘા કરો છો, ત્યારે તમે તે ઉત્પાદનોને મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓની પહોંચની બહાર લઈ જાઓ છો. છેવટે, સ્ત્રીઓ આવી વસ્તુઓ પર દર મહિને આટલા પૈસા ખર્ચે છે. જ્યારે વધુ પૈસા શા માટે ખર્ચવામાં આવે છે. તેમને તે મફતમાં મળવું જોઈએ." તેમણે કહ્યું કે એવા ઘણા ઉત્પાદનો છે જે પુરૂષો માટે સસ્તા છે પરંતુ મહિલાઓ માટે મોંઘા છે. રેઝર આનું ઉદાહરણ છે. પુરુષોના રેઝર મહિલાઓના રેઝર કરતાં ઓછામાં ઓછા 50% સસ્તા છે.
મહિલાઓ માટે રોકાણ પ્રોત્સાહનો
જો મહિલાઓ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા ઉત્પાદનો પર ટેક્સ ઓછો કરવામાં આવે તો તેમના હાથમાં વધુ પૈસા બચશે. તેઓ વધુ બચત માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકશે. બેંગલુરુ સ્થિત ફાઇનાન્શિયલ કન્સલ્ટન્સી ફર્મ અસ્થા ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે, "કેટલાક રોકાણ એવા છે જે કર કપાત ઓફર કરે છે પરંતુ તેમાં લોક-ઇન પિરિયડ હોય છે." તે 3 વર્ષથી 15 વર્ષ સુધીની હોય છે. કેટલીકવાર અમારા ખર્ચ વધી જાય છે અને અમે રોકાણ કરી શકતા નથી. આવી યોજનાઓ." આ યોજનાઓમાં મહિલાઓનું રોકાણ વધારવા માટે કેટલાક ફેરફારોની જરૂર છે.
બેંક ડિપોઝીટ પરના વ્યાજદરમાં ઘટાડો થવાથી મહિલાઓની મુશ્કેલી પણ વધી છે. ગુપ્તાએ કહ્યું કે બેંક ફિક્સ ડિપોઝીટ પર લગભગ 6 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે. ગયા વર્ષની શરૂઆતમાં તે 5 ટકા હતો. કોરોના મહામારી પહેલા તે 8 ટકા હતો. ઘણી મહિલાઓ તેમની બચત બેંકની ફિક્સ ડિપોઝીટમાં રાખે છે. તેમને આ સૌથી સરળ વિકલ્પ લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં સરકારે તેમની જરૂરિયાતોને સમજીને રાહત આપવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
