Budget 2023: બજેટને સમજવા માટે આ શબ્દોનો અર્થ જાણવો જરૂરી, અહીં જાણો આ શબ્દો વિશે

Budget 2023: કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ (Nirmala Sitharaman) આવતા નાણાકીય વર્ષ 2023-24 ના બજેટ 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ કરશે. જો મોદી સરકારના બીજા કાર્યકાલનો અંતિંમ બજેટ રહેશે. બજેટ પર સામાન્યથી લઈને વિશેષ સુધીની નજર રાખવામાં આવી છે કારણ કે આ સંપૂર્ણ નાણાકીય વર્ષમાં કમાઈ-ખર્ચના પ્રભાવિત કરે છે અને તેમાં ઘણા મહત્વનું યોજનાઓથી સંબંધિત જાહેરાત પણ થયા છે. હવે બજેટ એટલું મહત્વનું છે તો તેને સંપૂર્ણ રીતે સમજવું જરૂરી બની જાય છે તો તેને સમજવા માટે તેમાં ઉપયોગ થવા વાળા ટર્મ્સ એટલે કે શબ્દોનું અર્થ જાણવો જોઈએ. આવતા બજેટથી પહેલા શબ્દોના વિષયમાં જાણકારી આપી રહી છે.

Annual Financial Statemant

સંવિધાનના અનુચ્છેદ 112 ના હેઠળ સરકાર એક નાણાકીય વર્ષમાં તમામ પ્રપ્તિયો અને ખર્ચના વ્યોરા સંસદમાં રજૂ કરે છે. આ વ્યોરા એટલે કે લેખા-જોખાના અનુઅલ ફાઈનાન્શિયલ સ્ટેટમેમ્ટ કહેવામાં આવે છે. નાણાકીય વર્ષ 1 એપ્રિલથી શરૂ થયા છે અને આવતા વર્ષ 31 માર્ચ સુધી હોય છે જેમ કે નાણાકીય વર્ષ 2022-23 એક એપ્રિલ 2022એ શરૂ થયો હતો અને 31 માર્ચ 2023એ સમાપ્ત થશે.

Fiscal Deficit

Budget Estimates

આ આગામી નાણાકીય વર્ષમાં મંત્રાલયો અથવા યોજનાઓના પૈસાનું અલૉટમેન્ટ છે.

Revised Estimates

છ મહિના બાદ વાસ્તવિક વલણના હિસાબથી બજેટ એસ્ટીમેટના રિવાઈઝ કર્યા છે. તેમાં વર્ષની વચ્ચે છ મહિનામાં એક્સપેન્ડિચર અને રિસીટના અનુમાનના હિસાબથી બજેટ અનુમાનમાં ફેરફાર કરવામાં આવે છે.

Repo Rate

રેપોનું અર્થ છે રિપર્ચેઝ ઑફ સિક્યોરિટીઝ. સરકારી સિક્યોરિટીને ગિરવી રાખીને કૉમર્શિયલ બેન્ક RBIથી લોન લીધુ છે અને તેના બદવામાં જે દર પર વ્યાજ આપવા પડે છે, તે રેપો રેટ છે.

Consolidated fund

કોઈ નાણાકીય વર્ષમાં સરકારને જે પણ રેવેન્યૂ પ્રાપ્ત થયા છે અને જે પણ ખર્ચ થયા છે, જ્યારે કંસોલિડેટેડ ફંડથી જોડાયું છે. જો કે તેમાં ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ જેવા અપવાદ ખર્ચ સામેલ નથી. સરકારે આ ફંડના એક્સેસ માટે સંસદથી મંજૂરી લેવાની હોય છે.

Finance Bill

ફાઈનાન્સ બિલ એક પ્રકારનો પ્રસ્તાવ છે. ટેક્સમાં ફેરફાર અથવા તેને લાવા અથવા હાજર ટેક્સ સ્ટ્રક્ચરમાં ફેરફાર અથવા તેને જાહેર રાખવા માટે સરકાર સંસદમાં આ પ્રસ્તાવને રજૂ કરે છે. જો કે આ માત્ર લોકસભામાં રજૂ કરી શકાય છે.

Direct and Indirect Tax

ડાયરેક્ટ ટેક્સેઝ આવો ટેક્સ છે જેમાં ઇન્ડિવિઝુએલ અને કૉરપોરેટની આવક પર લગાવી છે. જેમ કે ઇનકમ ટેક્સ અને કૉરપોરેટ ટેક્સ વગેરે. ઇનડાયરેક્ટ ટેક્સેઝ આવો ટેક્સ છે જેને ગુડ્સ અને સર્વિસેઝ પર લગાવામાં આવે છે કે જીએસટી, કસ્ટમ ડ્યૂટી વગેરે. કંઝ્યૂમર તેના ભુગતાન વેચાણના સમયે કરે છે.