Union Budget 2023: યૂનિયન બજેટ (Union Budget)ની તારીખ નજીક આવતા ટેક્સપેયર્સ ઇનકમ ટેક્સના નિયમોમાં ફેરફાર કરવાની આશા છે. સૌથી વધારે ઇનકમ ટેક્સમાં રાહતથી સંબંધિત છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે થશે. આ આવતા વર્ષ લોકસભા ચૂંણીમાં પહેલા મોદી 2.0 સરકારનું અંતિંમ પૂર્ણ બજેટ રહેશે. 2024માં લોકસભા ચૂંટણી બાદ કેન્દ્રની નવી સરકાર નાણાકીય વર્ષ 2024-25 નો પૂર્ણ પજેટ રજૂ કરશે. અહીં અમે બે ભાગને વિષયમાં ચર્ચા કરી રહ્યા છે, જેના વિષયમાં નાણામંત્રી યૂનિયન બજેટમાં જાહેરાત કરી શકે છે.
સરકારે નાણાકીય વર્ષ 2020-21 થી ઇનકમ ટેક્સની નવી રીજીમની શરૂઆત કરી હતી. તેને ઓછા ટેક્સ રેસ્ટની સાખે ઘણી સ્લેબના ઑર્શન્સ આપ્યો હતો. પરંતુ, નવી ટેક્સ રીજીમનો ઉપયોગ કરવા વાળી ટેક્સપેયર્સને ઘણી રીતે ડિડક્શન્સ અને એગ્જેમ્પ્શન્સને ફાયદો નથી મળ્યો. તેમાં હાઉસ રેન્ટ અલાઉન્સ એગ્જેમ્પ્શન, સેક્સન 80સીના હેઠળ ડિડક્સન્સ અને હાઉસિંગ લોનને ઇન્ટરેસ્ટ પર ડિડક્શન્સ સામેલ છે.
આશા કરી રહ્યા છે કે યૂનિયન બજેટ 2023માં ન્યૂ ટેક્સ રીજીમમાં એનુઅલ બેસિસ એગ્જેમ્પ્શન લિમિટ 2.5 લાખ રૂપિયાથી વધીને 5 લાખ રૂપિયા કરૂ દીધા છે. તેમાં 5 લાખ રૂપિયાથી વધારે ઇનકમ વાળા ટેક્સપેયર એક વર્ષમાં 13,000 થી 17,810 રૂપિયા સુધીની બચત કરી શકે છે. આ બેસિક ઇનકમ લેવલ પર લાગવા વાળા સરચાર્જ પર નિર્ભર કરશે. જો કે, વ્યાપક વિશ્લેષણ બાદ ખબર પડશે કે તેનો ફાયદો કેટલા ટેક્સપેરયર્સને મળશે અને સરકારના ફિસ્કલ ડેફિસિટ પર તેની શું આસર પડશે.
સરકાર સેક્શન 80ડીના હેઠળ મેડિક્લેમ પ્રીમિયમ પર મળવા વાળા ડિડક્શન્સને ન્યૂ ટેક્સ સીજીમમાં સામેલ કરી શકે છે. તેના ન્યુ ટેક્સ રીજીમને અટ્રેક્ટિવ બનાવામાં મદદ મળશે. તેનાથી વસ્તિને મોટા હિસ્સોને કમ્પ્રિહેન્સિવ હેલ્થ ઇન્શ્યોરેન્સના દાયરામાં લાવામાં પણ મદદ મળશે.
દરેક વ્યક્તિ પોતાના રહેવા ણાટે ઘર ખરીદવા માંગે છે. આ લૉન્ગ-ટર્મ નાણાકીય કમિટમેન્ટ છે. તેના માટે હાઉસિંગ લોનને ઇન્ટરેસ્ટ પર ડિડક્શનને હેનેફિટ ન્યૂ ટેક્સ રીજીમનો ઉપયોગ કરવા વાળા ટેક્સપેયર્સને પણ મળવો જોઈએ.
હવે કેપિટલ ગેન્સ ટેક્સના કેલકુલેશન માટે ઘણી રીતે માનકોને ધ્યાન રાકવો પડશે. તેમાં કેપિટલ અસેટને નેચર, હોલ્ડિંગ પીરિયડ અને દરેક અસેટ માટે ઇનકમ ટેક્સના રેટ્સ સામેલ છે. લૉન્ગ-ટર્મ અને શૉર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેન્સ માટે દરેક અસેકના હિસાબથી હોલ્ડિંગ પીરિયડ અલગ-અલગ છે. લૉન્ગ ટર્મ કેપિટલ ગેન્સ માટે હોલ્ડિંગ પીરિયડ ડેટ ઇન્સ્ટ્રૂમેન્ટ માટે 36 મહિના, અસલ સંપત્તિ માટે 24 મહિના અને લિસ્ટેડ શેરોમાં માટે 1 વર્ષ છે. ઇક્વિટી મ્યુચુઅલ ફંડ માટે પણ એક વર્ષ છે. લિસ્ટેડ શેર, ઇક્નિટી આધારીત મ્યુચુઅલ ફંડ પર લૉન્ગ ટર્મ કેપિટલ ગેન્સ ટેક્સ 10 ટકા છે. બીજા અસેટ માટે આ 20 ટકા છે.
કેપિચલ ગેન્સ ટેક્સના નિયમોમાં આ અંતરને જોતા આશા છે કે યૂનિયન બજેટ 2023માં તેમાં ફેરફારની જાહેરાત રહેશે. તેમણે સરળ અને સામાન્ય ટેક્સપેયર્સ માટે સુવિધાજનક બનાવા માટે નિયમોમાં ફેરફાર કરી શકે છે.
છેલ્લા થોડા વર્ષોથી ઇન્ડિયન માર્કેટમાં ખૂબ ઉતાર-ચઢાવ જોવા મળી શકે છે. તેનામાટે કેપિટલ ગેન્સ ટેક્સના નિયમોમાં ફેરફારની કેટલી અસર લિસ્ટેડ શેરો અને ઇક્વિટી આધારિત મ્યુચુઅલ ફંડની યૂનિયન પર પહશે, તેણે જોવું જરૂરી છે. નાણાકીય વર્ષ 2017-18 સુધી લિસ્ટેડ શેરો અને ઇક્વિટી આધારિત મ્યુચુઅલ ફંડ યૂનિયન પર આ લૉન્ગ ટર્મ કેપિટલ ગેન્સ નહીં લગાવી હતી. હવે 1 લાખ રૂપિયા સુધીના ગેન્સ પર ઇનકમ ટેક્સથી છૂટ પ્રાપ્ત કરી છે. તેણે વધીને વર્ષના 2 લાખ રૂપિયા કરવાની જરૂરી છે.