તેના સિવાય, સેબીએ REIT અને InvIT ના નિયમોની હેઠળ સ્ટ્રેટેજિક ઈનવેસ્ટરની પરિભાષામાં બદલાવ કરી તેને ક્યૂઆઈબીની હેઠળ લાવવાની પણ મંજૂરી આપી દીધી છે.
SEBI board meet: SEBI (Securities and Exchange Board of India) ના બોર્ડે રિયલ એસ્ટેટ રોકાણ ટ્રસ્ટ (REITs) ના ઈક્વિટીનો દર્જો આપવાની મંજૂરી આપી દીધી છે, જ્યારે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર રોકાણ ટ્રસ્ટ (InvITs) માટે હાઈબ્રિડ સ્થિતિ યથાવત રાખી છે. સેબી દ્વારા રજુ પ્રકાશનમાં કહેવામાં આવ્યુ છે, "બોર્ડે સેબી (મ્યુચ્યુઅલ ફંડ) રેગ્યુલેશન, 1996 માં સંશોધનને મંજૂરી આપી દીધી છે. આ સંસોધનની હેઠળ અન્ય વાતોના સિવાય REITs ને "ઈક્વિટી" ના રૂપમાં રિ-ક્લાસિફાઈ કરવામાં આવશે અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ અને વિશેષ રોકાણ ફંડ્સના રોકાણના ઉદ્દેશ્યથી ઈનવિટ માટે "હાઈબ્રિડ" ના દર્જાને યથાવત રાખવામાં આવશે."
InvITs ના જુના દર્જા યથાવત
આ પ્રકાશનમાં આગળ કહેવામાં આવ્યુ છે કે રિ-ક્લાસિફિકેશનના પ્રસ્તાવ, અન્ય વાતોની સાથે-સાથે, REITs ની વિશેષતાઓને ધ્યાનમાં રાખતા કરવામાં આવ્યા છે. એટલે કે REITs ની ઈક્વિટીની સાથે વધારે સમરૂપતા અને અપેક્ષાકૃત વધારે તરલતા જેવી વિશેષતાઓને ધ્યાનમાં રાખતા ગ્લોબલ પ્રથાઓની સાથે તાલમેલ બેસાડવા માટે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. બીજી તરફ InvITs મુખ્ય રૂપથી પ્રાઈવેટ પ્લેસમેંટ પ્રોડક્ટ છે, જેમાં રકમનો પ્રવાહ વધારે સ્ટેબલ થાય છે. પરંતુ લિક્વિડિટી ઓછી થાય છે. એવામાં આ હાઈબ્રિડ કેટેગરીમાં જ બનાવી રાખવાનો પ્રસ્તાવ રાખવામાં આવ્યો છે.
REITs માં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યોજનાઓ દ્વારા થવા વાલા રોકાણમાં વધારાની આશા
એનાથી પણ મોટી વાત એ છે કે REITs ના રિ-ક્લાસીફિકેશનના મુજબ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ દ્વારા કરવામાં આવેલા રોકાણોને ઇક્વિટી ભાગ માટે નિર્ધારિત રોકાણ ફાળવણી મર્યાદામાં ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે અને તેને ઇક્વિટી સૂચકાંકોમાં સમાવવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે. આનાથી REITs માં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યોજનાઓ દ્વારા રોકાણમાં વધારો થશે.
SEBI ના પ્રકાશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "વધુમાં, REITs ને ઇક્વિટી દરજ્જો મળતાં, REITs અને InvITs બંને માટે લાગુ પડતી હાલની રોકાણ મર્યાદા હવે ફક્ત InvITs માટે જ ઉપલબ્ધ થશે. આનાથી આ સેગમેન્ટમાં ગ્રોથ જોવાને મળી શકે છે."
સ્ટ્રેટેજિક ઈનવેસ્ટરની પરિભાષામાં પણ બદલાવ
તેના સિવાય, સેબીએ REIT અને InvIT ના નિયમોની હેઠળ સ્ટ્રેટેજિક ઈનવેસ્ટરની પરિભાષામાં બદલાવ કરી તેને ક્યૂઆઈબીની હેઠળ લાવવાની પણ મંજૂરી આપી દીધી છે. રેગુલેટરે સ્ટૉક એક્સચેંજોના ગવર્નેંસ ફ્રેમવર્કમાં બદલાવ કરવાનો પણ નિર્ણય લીધો. તેના માટે બે એક્ઝિક્યૂટિવ ડાયરેક્ટર્સની નિયુક્તિને અનિવાર્ય બનાવામાં આવશે.
તેનાથી પહેલા, REITs અને InvITs ને હાઇબ્રિડ ફંડ્સ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવતા હતા કારણ કે તેમાં ઇક્વિટી અને ડેટ રોકાણ બંનેની વિશેષતાઓ હોય છે અને તે અર્નિંગ ગ્રોથ અને કેપિટલ ગ્રોથનું એક અનોખું સંયોજન પ્રદાન કરે છે.
શું હોય છે REITs અને InvITs?
તમને જણાવી દઈએ કે REITs એવી કંપનીઓ છે જે આવક ઉત્પન્ન કરતી રિયલ એસ્ટેટની માલિકી ધરાવે છે, તેનું સંચાલન કરે છે અથવા તેને ફાઇનાન્સ કરે છે. રોકાણકાર REIT માં રોકાણ દ્વારા વ્યક્તિગત મિલકતો ખરીદવાને બદલે, તેમાં યુનિટ્સ (શેર) ખરીદે છે, જે પછી રિયલ એસ્ટેટના પોર્ટફોલિયોમાં રોકાણ કરવામાં આવે છે. InvITs પણ REITs જેવા જ છે, પરંતુ તેમનું ધ્યાન ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ પર છે. InvITs રોકાણકારો પાસેથી પૈસા લે છે અને તેને ઓપરેશનલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સના પોર્ટફોલિયોમાં રોકાણ કરે છે.
એક્સપર્ટ્સની સલાહ
ભારતના સૌથી મોટા REIT, નૉલેજ રિયલ્ટી ટ્રસ્ટના સીઈઓ શિરીષ ગોડબોલે એ કહ્યુ, "અમે REITs ને ઇક્વિટી ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સનો દરજ્જો આપવાના SEBIના નિર્ણયનું અમે સ્વાગત કરીએ છીએ. આ એક સારું પગલું છે જે ભારતના રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર માટે મૂડી એકત્ર કરવાનો સારો માર્ગ ખોલશે. આ સુધારાની લાંબા સમયથી રાહ જોવાતી હતી. આનાથી રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર માટે મૂડી એકત્ર કરવાનું સરળ બનશે અને ભારત વૈશ્વિક પ્રથાઓ સાથે સુસંગત બનશે, જેનાથી રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય રોકાણકારો બંને માટે પહેલા કરતાં વધુ આકર્ષક બનશે."
તેમણે આગળ કહ્યુ, "ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા માટે આ એક ટેક્નોલોજીકલ બદલાવ નથી, પરંતુ આ એક આત્મવિશ્વાસ વધારવા વાળુ પગલુ છે. તેનાથી ઈક્વિટી ઈંડેક્સો અને મ્યૂચ્યુઅલ ફંડોના દ્વારા રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં રોકાણકારોની ભાગીદારી વધશે, જેનાથી સેક્ટરમાં ભંડોળની ઉપલબ્ધતા વધવાની સાથે જ ડેવલપર્સનું ભંડોળ એકઠુ કરવાના ખર્ચમાં પણ ઘટાડો આવશે."
ડિસ્ક્લેમર: Moneycontrol.com પર આપવામાં આવેલા વિચાર અને રોકાણની સલાહ રોકાણ વિશેષજ્ઞોના પોતાના ખાનગી વિચાર અને સલાહ હોય છે. Moneycontrol યૂઝર્સને સલાહ આપે છે કે તે કોઈ રોકાણ નિર્ણય લેવાના પહેલા સર્ટિફાઈડ એક્સપર્ટથી સલાહ લો.