Cabinet Minister vs Minister of State: ગુજરાતમાં 17 ઑક્ટોબર, 2025ના રોજ મંત્રીમંડળનું વિસ્તરણ થયું, જેમાં 1 નાયબ મુખ્યમંત્રી, 8 કેબિનેટ મંત્રી, 3 રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો) અને 13 રાજ્ય કક્ષાના મંત્રીઓએ શપથ ગ્રહણ કર્યા. આ નિમણૂંકો સાથે, કેબિનેટ મંત્રી અને રાજ્ય મંત્રી વચ્ચેના તફાવત અને તેમની સત્તા-જવાબદારીઓની ચર્ચા ઉભી થઈ છે. આ લેખમાં આ બંને પદોની ભૂમિકા, સત્તા અને કાર્યક્ષેત્રને સરળ રીતે સમજાવવામાં આવ્યા છે.
કેબિનેટ મંત્રી vs રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી: કોની પાસે કેટલો 'પાવર'? જાણો સત્તા, જવાબદારી અને મુખ્ય તફાવત
Cabinet Minister vs Minister of State: કેબિનેટ મંત્રી અને રાજ્ય મંત્રી વચ્ચે શું તફાવત છે? જાણો ગુજરાત સરકારના મંત્રીમંડળના વિસ્તરણમાં કોની પાસે કેટલી સત્તા અને જવાબદારી છે.
અપડેટેડ 04:34:59 PM Oct 17, 2025 પર
કેબિનેટ મંત્રી અને રાજ્ય મંત્રી વચ્ચેના તફાવત અને તેમની સત્તા-જવાબદારીઓની ચર્ચા ઉભી થઈ છે.
કેબિનેટ મંત્રી: સરકારનું મુખ્ય નેતૃત્વ
કેબિનેટ મંત્રીઓ સરકારના સૌથી ઉચ્ચ સ્તરના નેતાઓ હોય છે. તેઓ સરકારની ‘કોર કમિટી’નો ભાગ હોય છે અને મહત્ત્વપૂર્ણ મંત્રાલયો જેમ કે ગૃહ, નાણાં, સંરક્ષણ કે શિક્ષણનો સંપૂર્ણ હવાલો સંભાળે છે.
નીતિ નિર્ધારણ: કેબિનેટ મંત્રીઓ સરકારની નીતિઓ ઘડવામાં સીધી ભૂમિકા ભજવે છે. તેઓ નિયમિત કેબિનેટ બેઠકોમાં હાજરી આપે છે અને રાજ્ય કે રાષ્ટ્રના મોટા નિર્ણયોમાં ભાગ લે છે.
જવાબદારી: તેમના મંત્રાલયની તમામ કામગીરી, નીતિઓ અને નિર્ણયો માટે તેઓ સંપૂર્ણપણે જવાબદાર હોય છે.
સત્તા: તેમની પાસે સ્વતંત્ર નિર્ણય લેવાની સત્તા હોય છે, જે સરકારની દિશા નક્કી કરવામાં મદદ કરે છે.
રાજ્ય મંત્રી: મદદગાર કે સ્વતંત્ર ભૂમિકા
રાજ્ય મંત્રીઓનું પદ કેબિનેટ મંત્રીઓ કરતાં નીચું હોય છે અને તેમની ભૂમિકા બે પ્રકારની હોય છે:
સ્વતંત્ર પ્રભારી: આ પ્રકારના રાજ્ય મંત્રીઓને નાના અથવા ઓછા મહત્ત્વના મંત્રાલયનો સંપૂર્ણ હવાલો સોંપાય છે. તેઓ પોતાના વિભાગના નિર્ણયો સ્વતંત્ર રીતે લઈ શકે છે, પરંતુ તેઓ સામાન્ય રીતે કેબિનેટ બેઠકોમાં હાજર રહેતા નથી, સિવાય કે તેમને ખાસ આમંત્રણ આપવામાં આવે.
કેબિનેટ મંત્રીના મદદનીશ: આ રાજ્ય મંત્રીઓ કોઈ ચોક્કસ કેબિનેટ મંત્રી હેઠળ કામ કરે છે અને તેમના મંત્રાલયના ચોક્કસ કાર્યો કે વિભાગોમાં મદદ કરે છે. તેમની સત્તા અને જવાબદારીઓ મંત્રી દ્વારા આપેલા કાર્યો સુધી મર્યાદિત હોય છે.
મુખ્ય તફાવત: નિર્ણય અને અમલ
કેબિનેટ મંત્રીઓ નીતિ નિર્માણના કેન્દ્રમાં હોય છે અને તેમની પાસે સરકારના મોટા નિર્ણયો લેવાની સત્તા હોય છે. તેમનો દરેક નિર્ણય રાજ્ય કે દેશની દિશા નક્કી કરે છે. બીજી તરફ, રાજ્ય મંત્રીઓ મુખ્યત્વે નીતિઓના અમલીકરણ પર ધ્યાન આપે છે અને તેમની સત્તા કેબિનેટ મંત્રીઓની સરખામણીએ મર્યાદિત હોય છે.
આમ, ગુજરાતના મંત્રીમંડળના વિસ્તરણમાં કેબિનેટ મંત્રીઓ અને રાજ્ય મંત્રીઓની ભૂમિકાઓ સરકારની કામગીરીને આગળ ધપાવવા માટે પૂરક છે, પરંતુ તેમની સત્તા અને જવાબદારીઓમાં સ્પષ્ટ તફાવત છે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
