Pakistan-Saudi defense pact: પાકિસ્તાન અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે થયેલા ઐતિહાસિક રક્ષા કરારથી ચીન ખુશ, ભારત અને ઇઝરાયેલને ઘેરવાની રણનીતિ તરીકે જોવાય છે. આ કરારથી ખાડી દેશોની સુરક્ષા અને દક્ષિણ એશિયાની રાજનીતિ પર શું અસર થશે? વાંચો વિગતવાર.
પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શહબાઝ શરીફ અને સાઉદીના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા બાદ એકબીજાને ગળે લગાવ્યા.
Pakistan-Saudi defense pact: પાકિસ્તાન અને સાઉદી અરેબિયાએ એક ઐતિહાસિક રક્ષા કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા, જેમાં એવી જોગવાઈ છે કે એક દેશ પરનો હુમલો બંને દેશો પર હુમલો ગણાશે. આ કરારને ચીને આવકાર્યો છે અને તેને ભારત તથા ઇઝરાયેલને ઘેરવાની રણનીતિ તરીકે ગણાવ્યો છે. આ કરાર ખાડી ક્ષેત્રમાં વધતા તનાવ અને અમેરિકાની સુરક્ષા ગેરંટી પર ઉઠતા સવાલો વચ્ચે થયો છે.
કરારની પૃષ્ઠભૂમિ
ગ્લોબલ ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, આ કરાર એવા સમયે થયો છે જ્યારે ખાડી દેશો અમેરિકાની સુરક્ષા ગેરંટી પર શંકા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. તાજેતરમાં કતાર પર ઇઝરાયેલના હુમલાએ આ ચિંતાઓને વધુ ઊંડી કરી છે. પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયે જણાવ્યું કે આ કરારમાં એવું નક્કી થયું છે કે “એક દેશ પરનો કોઈપણ હુમલો બંને દેશો પર હુમલો ગણાશે.”
પાકિસ્તાનના આર્મી ચીફની ભૂમિકા
પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શહબાઝ શરીફ અને સાઉદીના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા બાદ એકબીજાને ગળે લગાવ્યા. આ પ્રસંગે પાકિસ્તાનના આર્મી ચીફ અસીમ મુનીર પણ હાજર હતા, જેમને આ કરારના સૂત્રધાર તરીકે ગણવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મુનીર ભારત સામે રણનીતિક સંતુલન બનાવવા માટે સાઉદી અરેબિયાને મજબૂત સાથી તરીકે જુએ છે.
ચીનનું સમર્થન
ચીનના નિષ્ણાતોએ આ કરારને ભારત અને ઇઝરાયેલ સામે રણનીતિક ગઠબંધન તરીકે જોયો છે. શંઘાઈ આંતરરાષ્ટ્રીય અભ્યાસ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર લિયુ ઝોંગમિનના જણાવ્યા અનુસાર, “આ કરાર સાઉદી અરેબિયા માટે સુરક્ષા મજબૂત કરવાનું પગલું છે, જ્યારે પાકિસ્તાન માટે તે ભારત સામે સંતુલન બનાવવાનું કામ કરે છે.” લાન્ઝોઉ યુનિવર્સિટીના ઝૂ યોંગબિયાઓએ જણાવ્યું કે આ કરાર દાયકાઓથી ચાલતા સાઉદી-પાકિસ્તાનના ગાઢ સંબંધોનું પરિણામ છે, જે કતારના હુમલાની સીધી પ્રતિક્રિયા નથી.
સાઉદી-પાકિસ્તાનના સંબંધો
સાઉદી અરેબિયા લાંબા સમયથી પાકિસ્તાનને આર્થિક, સાંસ્કૃતિક અને માનવીય સહાય આપે છે. ઝૂએ જણાવ્યું કે પાકિસ્તાન દક્ષિણ એશિયાનો મુખ્ય મુસ્લિમ દેશ અને પરમાણુ શક્તિ છે, જેની ઇસ્લામિક દુનિયામાં મહત્ત્વની અસર છે. આ કારણે સાઉદીએ પાકિસ્તાનને રક્ષા સાથી તરીકે પસંદ કર્યું. જોકે, પાકિસ્તાન સીધું ઇઝરાયેલ પર હુમલો કરે તેવી શક્યતા ઓછી છે, કારણ કે તેનાથી અમેરિકા સાથે તણાવ વધી શકે છે.
ભારત-ઇઝરાયેલ માટે પડકાર
આ કરારથી ભારત અને ઇઝરાયેલની ચિંતાઓ વધી શકે છે, કારણ કે આ રણનીતિક ગઠબંધન દક્ષિણ એશિયા અને મધ્ય પૂર્વના રાજકીય સમીકરણોને અસર કરી શકે છે. ચીનનું સમર્થન આ કરારને વધુ મહત્ત્વ આપે છે, કારણ કે તે ભારત સામે પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરવા માંગે છે.