RBIનો મોટો નિર્ણય: બેંકોને અધિગ્રહણ માટે વધુ લોન આપવાની છૂટ, IPO-FPO માટે લોન લિમિટ 25 લાખ

RBI's big decision: ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI)એ એક મહત્વનો નિર્ણય જાહેર કર્યો, જેનાથી દેશની બેંકોને કંપનીઓના અધિગ્રહણ અને શેરબજારમાં રોકાણ માટે વધુ લોન આપવાની છૂટ મળશે. RBIએ આ માટે નવા મસૌદા નિયમો બહાર પાડ્યા છે, જે ‘ભારતીય રિઝર્વ બેંક (વાણિજ્યિક બેંક - પૂંજી બજાર ઋણ) દિશાનિર્દેશ, 2025’ તરીકે ઓળખાય છે. આ નિયમો 1 એપ્રિલ, 2026થી લાગુ થવાનો પ્રસ્તાવ છે, જેનો હેતુ બેંકો દ્વારા આપવામાં આવતી લોનના નિયમોને વધુ સરળ અને એકીકૃત કરવાનો છે.

આ નવા નિયમો અંતર્ગત બેંકો હવે અધિગ્રહણ માટે કંપનીઓને અધિગ્રહણ મૂલ્યના 70% સુધી લોન આપી શકશે. જોકે, બાકીના 30% રકમ અધિગ્રહણ કરનારી કંપનીએ પોતાના નાણાંમાંથી ઇક્વિટી તરીકે ફાળવવી પડશે. આ ઉપરાંત, બેંકો વ્યક્તિઓને IPO (ઇનિશિયલ પબ્લિક ઓફરિંગ), FPO (ફોલો-ઓન પબ્લિક ઓફરિંગ) અને ESOP (એમ્પ્લોયી સ્ટોક ઓપ્શન પ્લાન) હેઠળ શેર ખરીદવા માટે વ્યક્તિ દીઠ 25 લાખ રૂપિયા સુધીની લોન આપી શકશે. હાલની લોન મર્યાદા માત્ર 10 લાખ રૂપિયા છે, જેમાં આ નવો નિયમ નોંધપાત્ર વધારો દર્શાવે છે.

RBIએ આ મસૌદા પર શેરધારકો અને અન્ય હિતધારકો પાસેથી 21 નવેમ્બર, 2025 સુધીમાં ટિપ્પણીઓ માંગી છે. આ નિર્ણય બેંકોની લાંબા સમયથી ચાલતી માગણીને પૂર્ણ કરે છે. તાજેતરમાં જ સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયાના ચેરમેન સી. એસ. સેટ્ટીએ પણ આવા નિયમોની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો, જેથી ભારતીય બેંકો વૈશ્વિક બેંકોની જેમ વિલય અને અધિગ્રહણ માટે નાણાં પૂરા પાડી શકે.

આ નવા નિયમો ભારતીય કંપનીઓ માટે નાણાંકીય સંસાધનોની ઉપલબ્ધતા વધારશે અને શેરબજારમાં રોકાણને પ્રોત્સાહન આપશે. RBIનો આ પગલું દેશની અર્થવ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત બનાવવા અને બેંકિંગ ક્ષેત્રને વધુ સ્પર્ધાત્મક બનાવવાની દિશામાં એક મહત્વનું પગલું ગણી શકાય.