BRICS India: ભારતની બ્રિક્સ ચાલથી અમેરિકાને ટેન્શન, શું ડૉલરનું વર્ચસ્વ ખતમ થશે?

BRICS India: ભારતે બ્રિક્સ (BRICS) દ્વારા એવી રણનીતિ અપનાવી છે, જે અમેરિકાના વૈશ્વિક પ્રભુત્વને સીધી ટક્કર આપી રહી છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ધમકીઓ અને 50% ટેરિફના નિર્ણયનો જવાબ આપતાં ભારતે ડૉલર પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે મોટું પગલું ભર્યું છે. રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)એ બેન્કોને વધુ વોસ્ટ્રો ખાતા ખોલવાની છૂટ આપી છે, જેથી વૈશ્વિક વેપાર રૂપિયામાં થઈ શકે. આ પગલાથી ડૉલરનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ચસ્વ ઘટવાની શક્યતા છે, જે અમેરિકા માટે મોટી ચિંતાનો વિષય બન્યો છે.

ભારતની મજબૂત ચાલ

અમેરિકાએ ભારતને રશિયા પાસેથી તેલ ન ખરીદવાની ધમકી આપી હતી, પરંતુ ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું કે તે કોઈની ધમકીઓ સામે ઝૂકશે નહીં. એક અહેવાલ મુજબ, ભારતે બેન્કોને વોસ્ટ્રો ખાતા દ્વારા રૂપિયામાં વેપાર નિપટારાની સુવિધા આપવાનો આદેશ આપ્યો છે. વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે આ પગલું ડૉલરની વૈશ્વિક પ્રભાવને નબળો પાડશે. આ ઉપરાંત ભારત, રશિયા, ભારત અને ચીન (RIC) મંચને મજબૂત કરી રહ્યું છે, જે ટ્રમ્પ માટે બીજું મોટું માથાનું દર્દ બન્યું છે. વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે તાજેતરમાં શંઘાઈ સહયોગ સંગઠન (SCO)ની બેઠકમાં આ અંગે સંકેત આપ્યા હતા.

ટ્રમ્પના દાવા નિષ્ફળ

બ્રિક્સનું મહત્વ

કાઉન્સિલ ઓન ફોરેન રિલેશન્સના અહેવાલ મુજબ, બ્રિક્સ એ બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન અને દક્ષિણ આફ્રિકા સહિતના ઉભરતા અર્થતંત્રોનું અનૌપચારિક જૂથ છે. 2009માં સ્થપાયેલું આ જૂથ પશ્ચિમી શક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ પરના પ્રભાવને ઘટાડવા અને વિકાસશીલ દેશોના હિતોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કામ કરે છે. 2024માં બ્રિક્સનું વિસ્તરણ થયું, જે હવે વૈશ્વિક અર્થતંત્રના 25%થી વધુ અને વિશ્વની અડધી વસ્તીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ જૂથનું 24 ટ્રિલિયન ડૉલરનું અર્થતંત્ર અમેરિકા માટે ચિંતાનો વિષય છે.

શું છે બ્રિક્સનો હેતુ?

બ્રિક્સનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય નવા નાણાકીય સંસ્થાનોની સ્થાપના, આર્થિક નીતિઓમાં સંકલન અને ડૉલર પરની નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે. આ જૂથ વિશ્વ બેન્ક અને G7 જેવી સંસ્થાઓના વિકલ્પ તરીકે કામ કરે છે. ગાઝા અને યુક્રેનમાં યુદ્ધ, ચીન-પશ્ચિમ વચ્ચેની સ્પર્ધા અને સ્વચ્છ ઉર્જા જેવા વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર બ્રિક્સનો પ્રભાવ વધી રહ્યો છે.

આગળ શું?

બ્રિક્સનું વિસ્તરણ અને ભારતની સક્રિય ભૂમિકા વૈશ્વિક ભૂ-રાજનીતિમાં મોટો ફેરફાર લાવી શકે છે. જોકે, વધતી સભ્યસંખ્યા અને પશ્ચિમી દેશોનો વિરોધ નવા પડકારો ઉભા કરી રહ્યા છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે બ્રિક્સની સફળતા તેના સભ્યોની એકતા અને આ તણાવને નિયંત્રિત કરવાની ક્ષમતા પર નિર્ભર કરશે.

આ પણ વાંચો-Gen Z માટે મની મંત્ર: પહેલી સેલેરીથી શરૂ કરો રોકાણ, 40 પહેલાં બનો કરોડપતિ!