ભારત સરકારે ખેડૂતોની આવક વધારવા અને બજાર પ્રણાલીને વધુ પારદર્શક બનાવવા માટે એક મોટું પગલું ભર્યું છે. કૃષિ સચિવ દેવેશ ચતુર્વેદીએ દેશભરની હોટેલો અને રેસ્ટોરન્ટ્સના સંચાલકોને અપીલ કરી છે કે, તેઓ ફળો, શાકભાજી અને અન્ય ખાદ્ય સામગ્રી સીધા ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનો (FPOs) પાસેથી ખરીદે. આ વ્યવસ્થાથી બજારમાં બિચોલિયાની ભૂમિકા ખતમ થશે, જેના પરિણામે ખેડૂતોને તેમની ઉપજના વાજબી ભાવ મળી શકશે, તેમ પી.ટી.આઈ.ના અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
ખેડૂતોને સીધો ફાયદો: સરકારની પહેલથી હોટેલો અને રેસ્ટોરન્ટ્સ FPO પાસેથી સીધા જ શાકભાજી-ફળો ખરીદશે
Farmers Producer Organizations: ભારત સરકારે ખેડૂતોની આવક વધારવા અને સપ્લાય ચેઈનને પારદર્શક બનાવવા માટે મહત્વનો નિર્ણય લીધો છે. હવે હોટેલો અને રેસ્ટોરન્ટ્સ FPO પાસેથી સીધા શાકભાજી અને ફળો ખરીદશે. આ પહેલથી ખેડૂતોને વાજબી ભાવ મળશે અને GI ટેગવાળા ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન મળશે, જેનાથી દેશની ખાદ્ય સંસ્કૃતિ વૈશ્વિક સ્તરે પહોંચશે.
અપડેટેડ 03:35:17 PM Nov 25, 2025 પર
ચતુર્વેદીએ માહિતી આપી કે, હાલમાં દેશમાં 35,000થી વધુ FPOs સક્રિય છે, જેમાંથી 10,000 FPOs સરકાર સમર્થિત યોજનાઓ અંતર્ગત કાર્યરત છે.
GI ટેગવાળા ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન: ભારતીય ખાદ્ય સંસ્કૃતિને મળશે નવી ઓળખ
કૃષિ સચિવ દેવેશ ચતુર્વેદીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, હોસ્પિટાલિટી ઉદ્યોગે ભારતીય ભોજનની સાચી ઓળખ સમાન GI (Geographical Indication) ટેગવાળા ઉત્પાદનોને તેમના મેનૂમાં વિશેષ સ્થાન આપવું જોઈએ. આનાથી પ્રવાસીઓને ભારતની વિવિધ અને સમૃદ્ધ ખાદ્ય વારસાનો અનુભવ મળશે, જ્યારે હોટેલોને તેમની વાનગીઓની ગુણવત્તા અને પ્રામાણિકતા વધારવામાં મદદ મળશે. કૃષિ મંત્રાલય અને હોટેલ એન્ડ રેસ્ટોરન્ટ એસોસિએશન ઓફ નોર્ધન ઇન્ડિયા દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં તેમણે ભારપૂર્વક કહ્યું કે, જો હોટેલો સ્થાનિક ખેડૂતો સાથે ભાગીદારી કરીને તાજા શાકભાજી, ફળો, મસાલા અને અન્ય ઉત્પાદનો સીધા ખરીદે, તો તે ખેડૂતો અને ઉદ્યોગ, બંને માટે અત્યંત લાભદાયી સાબિત થશે.
FPOs માટે ટૂંક સમયમાં આવશે વેબ પ્લેટફોર્મ
ચતુર્વેદીએ માહિતી આપી કે, હાલમાં દેશમાં 35,000થી વધુ FPOs સક્રિય છે, જેમાંથી 10,000 FPOs સરકાર સમર્થિત યોજનાઓ અંતર્ગત કાર્યરત છે. ખેડૂતો અને ખરીદદારો વચ્ચે સીધો સંપર્ક સ્થાપિત કરવા માટે, કૃષિ મંત્રાલય ટૂંક સમયમાં એક વેબ-આધારિત પ્લેટફોર્મ શરૂ કરશે. આ પ્લેટફોર્મ પર FPOs તેમના વધારાના સ્ટોકની વિગતો અપલોડ કરી શકશે, જેથી હોટેલ અને રેસ્ટોરન્ટ્સ તેમની પાસેથી સીધી ખરીદી કરી શકે. તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે, હાલમાં હોટેલો અને રેસ્ટોરન્ટ્સ મુખ્યત્વે મંડીઓ કે રિટેલ ચેઇન મારફતે સામાન ખરીદે છે, પરંતુ સરકારની ઈચ્છા છે કે તેઓ તેમની આસપાસના FPOs સાથે સીધી સોર્સિંગ શરૂ કરે.
કૃષિ ક્ષેત્રના પડકારો અને સીધી ખરીદીનો ઉકેલ
કૃષિ સચિવે કૃષિ ક્ષેત્ર સામેના પડકારો પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે જણાવ્યું કે, કૃષિ દેશના કુલ જીડીપી (GDP)માં 18% હિસ્સો ધરાવે છે, પરંતુ દેશની આશરે 46% વસ્તી આ ક્ષેત્ર પર નિર્ભર છે, જે આવકની અસમાનતા સૂચવે છે. ખેડૂતો સામેની બે મુખ્ય સમસ્યાઓ – નાની અને વિખરાયેલી જમીન હોલ્ડિંગ, અને ખેતી પર મળતા ભાવ તથા બજારમાં વેચાતા ભાવ વચ્ચેનો મોટો તફાવત છે. સીધી ખરીદીની આ વ્યવસ્થા ભાવના આ મોટા તફાવતને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. તેમણે ઉમેર્યું કે, દેશમાં ઓર્ગેનિક અને કીટનાશક-મુક્ત ખાદ્ય પદાર્થોની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે. આવા સંજોગોમાં, પ્રાકૃતિક ખેતી કરતા ખેડૂત સમુદાયો હોટેલ ચેઇન સાથે જોડાઈને પ્રમાણિત ઓર્ગેનિક સપ્લાય પૂરી પાડી શકે છે.
GI ઉત્પાદનોથી વધશે ભારતની વૈશ્વિક ઓળખ
તેમણે કહ્યું કે, ભારતમાં બાસમતી ચોખા સિવાય પણ અનેક GI ટેગવાળા ઉત્પાદનો ઉપલબ્ધ છે, જેમાં વિવિધ અનાજ, ફળો, શાકભાજી, મસાલા અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડનો સમાવેશ થાય છે. હોટેલોએ આ ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ. GI ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ તમારા મેનૂને વિશેષ બનાવશે અને પ્રવાસીઓ ભારતની સાચી ખાદ્ય વારસાને ઓળખી શકશે.
પ્રવાસન મંત્રાલયનો પણ આ પહેલને સંપૂર્ણ ટેકો
પ્રવાસન મંત્રાલયના અધિક સચિવ સુમન બિલ્લાએ પણ આ પહેલને બિરદાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે, સીધી સોર્સિંગ (ખરીદી) કૃષિ અને પ્રવાસન, બંને ક્ષેત્રો માટે ફાયદાકારક છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે, પ્રવાસીઓ હંમેશા વાસ્તવિક અનુભવોની શોધમાં હોય છે, અને ભોજનનો સાચો સ્વાદ ત્યારે જ આવે છે જ્યારે તેની સામગ્રી તાજી અને સ્થાનિક હોય.
હોટેલ ઉદ્યોગ FPOs ની ડિરેક્ટરી બહાર પાડશે
આ પહેલને ટેકો આપતા, ફેડરેશન ઓફ હોટેલ એન્ડ રેસ્ટોરન્ટ એસોસિએશન્સ ઓફ ઇન્ડિયા (FHRAI) એ જાહેરાત કરી કે, તેઓ દેશભરના FPOs ની યાદી, તેમના ઉત્પાદનો અને સંપર્ક વિગતો ધરાવતી એક બુકલેટ (ડિરેક્ટરી) બહાર પાડશે. આ ઉપરાંત, હોટેલ ઉદ્યોગને FPOs સાથે સીધા જોડવા માટે એક વિશેષ સેલની પણ સ્થાપના કરવામાં આવશે, જેથી આ નવી વ્યવસ્થાને સરળતાથી અમલમાં મૂકી શકાય. આ પગલાં ખેડૂતોની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા અને ગ્રાહકોને તાજા, ગુણવત્તાયુક્ત ઉત્પાદનો પૂરા પાડવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ ભવિષ્ય દર્શાવે છે.
MoneyControl News
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.
