સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટરમાં ભારત માટે સારા દિવસો આવી રહ્યા છે. આ સેક્ટર ઝડપથી વિસ્તરી રહ્યું છે. એક અહેવાલ મુજબ, આગામી 5 વર્ષમાં ભારતનું સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટર ખૂબ મોટું થઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં, ભારત આ સેક્ટરમાં અમેરિકા અને ચીન સાથે કોમ્પિટિશન કરતું જોવા મળશે.
ભારતનું સેમિકન્ડક્ટર બજાર આગામી પાંચ વર્ષમાં $103.4 બિલિયન (રુપિયા 90 લાખ કરોડથી વધુ) સુધી પહોંચવાનો ટાર્ગેટ છે.
ભારત સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટરમાં ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. આગામી 5 વર્ષમાં ભારતમાં આ બજારનું ચિત્ર બદલાવાનું છે. આ સમયમાં, ભારત સેમિકન્ડક્ટર બજારનો કિંગ બની શકે છે. ભારતના વધતા પગલાં અમેરિકા અને ચીનને સખત કોમ્પિટિશન આપશે, જેઓ અત્યાર સુધી આ સેક્ટરમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે. સેમિકન્ડક્ટર નાના ઇલેક્ટ્રોનિક પાર્ટ્સ છે. આનો ઉપયોગ કમ્પ્યુટર, મોબાઇલ અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોમાં થાય છે. ભારતમાં તેમની વધતી માંગથી નવી રોજગારીની તકો પણ સર્જાશે.
બજાર કેટલું હશે?
ભારતનું સેમિકન્ડક્ટર બજાર આગામી પાંચ વર્ષમાં $103.4 બિલિયન (રુપિયા 90 લાખ કરોડથી વધુ) સુધી પહોંચવાનો ટાર્ગેટ છે. આ એક મોટી રકમ છે. આનો અર્થ એ થયો કે ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટરની માંગ ઘણી વધશે.
આ માહિતી ઇન્ડિયન ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ સેમિકન્ડક્ટર એસોસિએશન (IESA)ના 'ઇન્ડિયા સેમિકન્ડક્ટર માર્કેટ રિપોર્ટ 2030'માં આપવામાં આવી છે. આ વિકસતું બજાર $400 બિલિયનથી વધુ મૂલ્યના ઇલેક્ટ્રોનિક્સ બજારને પણ મજબૂત બનાવશે. ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટરનો વપરાશ 2024-25માં $52 બિલિયન રહેવાનો અંદાજ હતો. હવે આ બજાર 2030 સુધી વાર્ષિક 13%ના દરે વધવાની ધારણા છે. આનો અર્થ એ થયો કે દર વર્ષે આ બજાર પહેલા કરતા 13% મોટું વધશે.
આ સેક્ટર્સમાં પણ તકો વધશે
ઓટોમોબાઈલ અને ઔદ્યોગિક ઇલેક્ટ્રોનિક્સ જેવા સેક્ટરોમાં ઘણી સંભાવનાઓ છે. પરંતુ મોબાઇલ ફોન, આઇટી અને ઔદ્યોગિક ઉપયોગો હજુ પણ સૌથી વધુ કમાણી કરતા સેક્ટરો છે. લગભગ 70% કમાણી આ ત્રણેયમાંથી આવે છે.
"સેમિકન્ડક્ટર ડિઝાઇન અને ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવામાં સરકારી નીતિઓ મોટી ભૂમિકા ભજવશે," IESAના પ્રમુખ અશોક ચાંડકે જણાવ્યું હતું. ફેબ્સ અને OSATs માટે સરકારી પ્રોત્સાહન યોજનાઓ, R&Dમાં ઇન્વેસ્ટ્સ અને ઉદ્યોગો વચ્ચે સહયોગ ભારતના સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટરને આગળ વધારવામાં મદદ કરશે. ગયા વર્ષે, કંપનીઓએ પ્રોજેક્ટ્સમાં $21 બિલિયનથી વધુનું રોકાણ કરવાનું વચન આપ્યું હતું.
રિપોર્ટમાં કરવામાં આવેલી ભલામણો
આ અહેવાલમાં ભારતને તેના સેમિકન્ડક્ટર ટાર્ગેટ્સ પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરવા માટે કેટલાક સૂચનો પણ આપવામાં આવ્યા છે. તે ભારત સેમિકન્ડક્ટર મિશનને $10 બિલિયનના પ્રારંભિક બજેટથી આગળ વધારવા અને DLI યોજનામાં કેટલાક ફેરફારો કરવાની વાત કરે છે.
રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ઇલેક્ટ્રોનિક્સ પ્રોડક્શનમાં 2025-26 સુધીમાં PLI હેઠળ 25% અને 2030 સુધીમાં 40% સ્થાનિક ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરવાનું લક્ષ્ય રાખવું જોઈએ. આના કારણે દેશમાં વધુ સામાનનું પ્રોડક્શન થશે અને રોજગાર પણ વધશે. સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટરના વિકાસ માટે આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ચીન અને અમેરિકા વચ્ચે શું સ્થિતિ છે?
હાલમાં, સેમિકન્ડક્ટર સેક્ટરમાં અમેરિકા અને ચીનનું વર્ચસ્વ છે. 2023 માં, યુએસ સેમિકન્ડક્ટર બજાર લગભગ $67 બિલિયનનું હતું. તે 2029 સુધીમાં $131 બિલિયન સુધી પહોંચવાની ધારણા છે. જ્યારે વર્ષ 2023 માં, ચીનનું સેમિકન્ડક્ટર બજાર લગભગ $180 બિલિયનનું છે. તે 2029 સુધીમાં $280 બિલિયન સુધી પહોંચી શકે છે.