સ્માર્ટફોન બન્યું ભારતનું ટોપ એક્સપોર્ટ પ્રોડક્ટ, અમેરિકા છે સૌથી મોટું બજાર
સ્માર્ટફોનની નિકાસમાં આવેલો આ ઉછાળ ભારતની ઇકોનોમી માટે એક સકારાત્મક સંકેત છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે PLI સ્કીમ અને અન્ય સરકારી પહેલોને કારણે આગામી વર્ષોમાં આ ગ્રોથ ચાલુ રહેશે. આ સાથે, ભારતનું નામ ગ્લોબલ ટેક ઇન્ડસ્ટ્રીમાં વધુ મજબૂત થશે.
છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં સ્માર્ટફોન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં આવેલો આ ઉછાળ દર્શાવે છે કે ભારત હવે માત્ર એક કન્ઝ્યુમર માર્કેટ જ નથી, પરંતુ ગ્લોબલ મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ તરીકે પણ ઉભરી રહ્યું છે.
ભારતે એક મોટો માઈલસ્ટોન હાંસલ કર્યો છે! સ્માર્ટફોન હવે દેશનું સૌથી વધુ નિકાસ થતું પ્રોડક્ટ બની ગયું છે, જેણે પેટ્રોલિયમ પ્રોડક્ટ્સ અને હીરાને પણ પાછળ છોડી દીધા છે. વાણિજ્ય મંત્રાલયના તાજા આંકડા દર્શાવે છે કે વિતેલા નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં સ્માર્ટફોનની નિકાસ 55%ના જંગી ઉછાળા સાથે 24.14 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી ગઈ છે. આ ગણતરી 2023-24ના 15.57 અબજ ડોલર અને 2022-23ના 10.96 અબજ ડોલરની સરખામણીમાં ઘણી વધારે છે. આ ઉછાળામાં અમેરિકા, નેધરલેન્ડ, ઇટાલી, જાપાન અને ચેક રિપબ્લિક જેવા દેશોમાં થયેલી નોંધપાત્ર નિકાસનો મોટો ફાળો છે.
અમેરિકા છે ટોપ ડેસ્ટિનેશન
આંકડા અનુસાર, 2024-25માં એકલા અમેરિકામાં ભારતે 10.6 અબજ ડોલરના સ્માર્ટફોનની નિકાસ કરી છે. આ આંકડો 2023-24ના 5.57 અબજ ડોલર અને 2022-23ના 2.16 અબજ ડોલરની તુલનામાં પાંચ ગણો વધારો દર્શાવે છે. આનો અર્થ એ થયો કે છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં અમેરિકા ભારતનું સૌથી મોટું સ્માર્ટફોન બજાર બની ગયું છે.
જાપાન અને અન્ય દેશોમાં પણ ગ્રોથ
જાપાનમાં પણ સ્માર્ટફોનની નિકાસમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે. 2022-23માં જાપાનને થયેલી 12 કરોડ ડોલરની નિકાસ 2024-25માં વધીને 52 કરોડ ડોલર થઈ છે, એટલે કે ચાર ગણો વધારો. આ ઉપરાંત, નેધરલેન્ડમાં નિકાસ 1.07 અબજ ડોલરથી વધીને 2.2 અબજ ડોલર, ઇટાલીમાં 72 કરોડ ડોલરથી 1.26 અબજ ડોલર અને ચેક રિપબ્લિકમાં 65 કરોડ ડોલરથી 1.17 અબજ ડોલર થઈ છે. આ દેશોમાં થયેલી નિકાસે ભારતની ગ્લોબલ માર્કેટમાં હાજરીને વધુ મજબૂત કરી છે.
PLI સ્કીમનો મોટો રોલ
વાણિજ્ય મંત્રાલયના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે, “આ ઝડપી ગ્રોથ સાથે સ્માર્ટફોન ભારતનું નંબર વન એક્સપોર્ટ પ્રોડક્ટ બની ગયું છે. આ પહેલીવાર છે કે સ્માર્ટફોનની નિકાસે પેટ્રોલિયમ પ્રોડક્ટ્સ અને હીરાને પાછળ છોડ્યા છે.” તેમણે ઉમેર્યું કે આ સફળતામાં પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (PLI) સ્કીમનો મોટો ફાળો છે. PLI સ્કીમે ન માત્ર વિદેશી રોકાણને આકર્ષ્યું છે, પરંતુ લોકલ મેન્યુફેક્ચરિંગને પણ બૂસ્ટ કર્યું છે. આનાથી ભારત ગ્લોબલ વેલ્યૂ ચેઇનનો મહત્વનો ભાગ બન્યું છે.
ભારતનો ગ્લોબલ મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ તરીકે ઉદય
છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં સ્માર્ટફોન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં આવેલો આ ઉછાળ દર્શાવે છે કે ભારત હવે માત્ર એક કન્ઝ્યુમર માર્કેટ જ નથી, પરંતુ ગ્લોબલ મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ તરીકે પણ ઉભરી રહ્યું છે. સરકારની પોલીસીઓ અને ઇન્સેન્ટિવ્સે આ ગ્રોથને વેગ આપ્યો છે, જેના પરિણામે ભારતીય સ્માર્ટફોનની ડિમાન્ડ વિશ્વભરમાં વધી રહી છે.
સ્માર્ટફોનની નિકાસમાં આવેલો આ ઉછાળ ભારતની ઇકોનોમી માટે એક સકારાત્મક સંકેત છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે PLI સ્કીમ અને અન્ય સરકારી પહેલોને કારણે આગામી વર્ષોમાં આ ગ્રોથ ચાલુ રહેશે. આ સાથે, ભારતનું નામ ગ્લોબલ ટેક ઇન્ડસ્ટ્રીમાં વધુ મજબૂત થશે.