India China trade: ભારત કે ચીન...આ મિત્રતાથી કોને વધુ ફાયદો થશે? આંકડાઓ દ્વારા સમજો

India-China Trade: અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિઓએ ભારત અને ચીનને નજીક લાવ્યા છે. રશિયા પાસેથી તેલની ખરીદીને કારણે ભારત પર લાગેલા ભારે ટેરિફે બંને દેશોના આર્થિક સંબંધોને નવો આકાર આપ્યો છે. ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીની ભારત મુલાકાત અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની એસસીઓ સમિટ માટે તિયાનજિનની યાત્રા આ સંબંધોની ગરમાહટનું પ્રતીક છે. પરંતુ સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે આ નવા સંબંધોમાં ભારત કે ચીન, કોને વધુ ફાયદો થશે?

વેપાર ખાધ: ચીનનો દબદબો

વિભાગ 2024-25માં ભારત-ચીન વચ્ચેનો કુલ વેપાર 127.7 અરબ ડોલરનો હતો, જેમાં ભારતે ચીન પાસેથી 113.45 અરબ ડોલરનું આયાત કર્યું, જ્યારે ચીનને માત્ર 14.25 અરબ ડોલરની નિકાસ થઈ. આનાથી ભારતને 99.2 અરબ ડોલરની વિશાળ વેપાર ખાધનો સામનો કરવો પડ્યો. આ આંકડા દર્શાવે છે કે ભારત ચીન પર આયાત માટે ઘણું નિર્ભર છે, જે ચીનને આર્થિક રીતે મજબૂત સ્થિતિ આપે છે.

વેપારની પ્રકૃતિ: ચીનની તૈયાર માલની નિકાસ

ચીનનું રોકાણ અને ભારતની નિર્ભરતા

ચીની કંપનીઓએ ભારતના ટેક અને સ્ટાર્ટઅપ સેક્ટરમાં નોંધપાત્ર રોકાણ કર્યું છે. જોકે, સુરક્ષાના કારણોસર ભારતે આ રોકાણોને ઘટાડવાના પ્રયાસો કર્યા છે. દવાઓ અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ જેવા મહત્વના સેક્ટરમાં ભારત ચીન પર નિર્ભર છે. જો ચીનથી આયાત બંધ થાય, તો ભારતના આ ઉદ્યોગોને નુકસાન થઈ શકે છે.

ચીનને મળશે વિશાળ બજાર

જો બંને દેશોના સંબંધો સુધરે, તો ચીનને ભારત જેવું વિશાળ બજાર મળશે, જેનાથી તેનો વેપાર વધશે. ભારતને ચીનથી સસ્તો કાચો માલ અને મશીનરી મળી શકે છે, જે ઉત્પાદન ખર્ચ ઘટાડી શકે છે. પરંતુ, આનાથી ભારતના સ્થાનિક ઉદ્યોગો પર દબાણ વધશે, કારણ કે તેમને ચીની ઉત્પાદનો સાથે સ્પર્ધા કરવી પડશે. ભારતે પોતાની નિકાસ વધારવી અને વેપાર ખાધ ઘટાડવી જરૂરી છે.

ભારત માટે શું છે જરૂરી?

ચીન સાથેના સંબંધો ભારત માટે ફાયદાકારક બની શકે, પરંતુ તેના માટે સ્થાનિક ઉદ્યોગોને મજબૂત કરવા અને ચીન પરની નિર્ભરતા ઘટાડવી જરૂરી છે. ટ્રમ્પનો કાર્યકાળ અસ્થાયી છે, અને ભવિષ્યમાં અમેરિકા સાથેના સંબંધો બદલાઈ શકે છે. ભારતે ચીન સાથે સંતુલન જાળવીને લાંબાગાળાની રણનીતિ બનાવવી જોઈએ.

આ પણ વાંચો-ઇસરો ટૂંક સમયમાં વધુ એક સિદ્ધિ કરશે હાંસલ, 75 ટન વજન વહન કરવા માટે 40 માળ ઊંચા રોકેટ પર કરી રહ્યું છે કામ