What is Uniform Civil Code: હકીકતમાં શું છે UCC અને તેનાથી શું બદલાશે? કોર્ટે પણ કરી છે વકીલાત, 9 દેશોમાં લાગૂ
What is Uniform Civil Code: યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ થવાથી લગ્ન, છૂટાછેડા, મિલકત, ઉત્તરાધિકાર જેવા કાયદાઓમાં એકરૂપતા આવશે. જેમ હવે ફોજદારી કાયદાઓ ધર્મ, લિંગ અથવા પ્રદેશના કોઈપણ ભેદભાવ વિના દરેકને સમાનરૂપે લાગુ પડે છે.
What is Uniform Civil Code: નેપાળ સહિત નવ દેશોમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ
What is Uniform Civil Code: સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ થવાથી સામાન્ય લોકોના કાયદા જેમ કે લગ્ન, છૂટાછેડા, મિલકત, વારસો વગેરેમાં એકરૂપતા આવશે. જેમ હવે ફોજદારી કાયદા ધર્મ, લિંગ કે પ્રદેશના ભેદભાવ વિના દરેકને સમાનરૂપે લાગુ પડે છે, તેવી જ રીતે હવે નાગરિક કાયદામાં પણ આ સમાનતા સ્થાપિત થશે. જ્યારે હાલમાં ધર્મ અને લિંગના આધારે નાગરિક કાયદાઓમાં ઘણી અસમાનતાઓ છે.
દહેરાદૂનના વરિષ્ઠ વકીલ સંજીવ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, દેશમાં બે પ્રકારના કોડ છે, એક ક્રિમિનલ કોડ છે જેને સામાન્ય ભાષામાં IPC તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જ્યારે બીજી તરફ વ્યક્તિગત કાયદાઓ છે, જેને પર્સનલ લો કહેવામાં આવે છે. પર્સનલ લોમાં મુખ્યત્વે હિંદુ મેરેજ એક્ટ, આનંદ કારજ એક્ટ, મુસ્લિમ લોનો સમાવેશ થાય છે, પર્સનલ લો લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસો, દત્તક, વાલીપણા જેવી પ્રવૃત્તિઓને નિયંત્રિત કરે છે, તે દરેકને તેમના ધર્મ અનુસાર અલગ અલગ રીતે લાગુ પડે છે.
દેહરાદૂનના અન્ય એક વરિષ્ઠ વકીલ ગૌરવ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, ફોજદારી કાયદા હેઠળ દેશના તમામ રાજ્યોમાં તમામ નાગરિકો માટે ચોરી માટે સમાન સજા છે. જ્યારે પર્સનલ લોમાં ધર્મના આધારે ઘણી અસમાનતા છે. ઉદાહરણ તરીકે, મુસ્લિમ વ્યક્તિને એક કરતાં વધુ લગ્ન કરવાનો અધિકાર છે, જ્યારે હિંદુ મેરેજ એક્ટ એક કરતાં વધુ લગ્ન પર સખત પ્રતિબંધ મૂકે છે. એ જ રીતે, છૂટાછેડાના અધિકારો પણ ધર્મોના આધારે અલગ-અલગ હોય છે. વ્યક્તિગત કાયદા સામાન્ય રીતે પુરુષોની તરફેણમાં હોય છે, તેથી સમય સાથે તેમાં ફેરફારની માંગ છે. આ રીતે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ થયા બાદ તમામ ધર્મોના અંગત કાયદાઓમાં એકરૂપતા આવશે. તેનો અર્થ એ કે લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસો, દત્તક અને મિલકતના અધિકારોમાં ધાર્મિક આધારિત અસમાનતા દૂર થશે.
કોર્ટે દલીલો કરી
સર્વોચ્ચ અદાલતે પ્રથમ વખત 1973માં કેશવાનંદ ભારતી વિરુદ્ધ કેરળ સરકારમાં UCCની તરફેણમાં ટિપ્પણી કરી હતી. આ પછી, મોહમ્મદ અહેમદ ખાન વિરુદ્ધ શાહ બાનો બેગમ, સરલા મુદગલ વિરુદ્ધ ભારત, શબનમ હાશ્મી વિરુદ્ધ ભારતીય સંઘ, શાયરા બાનો વિરુદ્ધ ભારતીય સંઘ જેવી ઘણી અરજીઓની સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટની સકારાત્મક ટિપ્પણીઓ આવી છે.
નેપાળ સહિત નવ દેશોમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ
ભારતનો પાડોશી દેશ નેપાળ સહિત વિશ્વના 9 દેશોમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC) લાગુ છે. UCCનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરનાર પાંચ સભ્યોની સમિતિએ પોતાના રિપોર્ટમાં આ વાતનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, UCC સાઉદી અરેબિયા, તુર્કી, ઇન્ડોનેશિયા, નેપાળ, ફ્રાન્સ, અઝરબૈજાન, જર્મની, જાપાન અને કેનેડામાં લાગુ છે. હવે ટૂંક સમયમાં ઉત્તરાખંડ ભારતમાં એવું રાજ્ય હશે જ્યાં UCC લાગુ કરવામાં આવશે. વાસ્તવમાં, ઉત્તરાખંડમાં આ કાયદાને લાગુ કરવા માટે હજુ કેટલીક ઔપચારિકતા બાકી છે. વિધાનસભાના ટેબલ પર બિલ રજૂ થયા બાદ હવે તેના પાસ થયા બાદ તેને મંજૂરી માટે રાજભવન મોકલાશે અને ત્યારબાદ રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી લેવામાં આવશે.