Interim Budget 2024: બજેટ 2024 1 ફેબ્રુઆરીએ સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવશે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણનું આ છઠ્ઠું બજેટ છે. એપ્રિલ-મે મહિનામાં યોજાનારી સામાન્ય ચૂંટણીને કારણે વચગાળાનું બજેટ ફેબ્રુઆરી મહિનામાં રજૂ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ બજેટમાં મોદીની ગેરેન્ટીની છાપ હોય તેવી શક્યતા છે. મધ્યમ વર્ગ, ખેડૂતો અને અસંગઠિત ક્ષેત્રના કામદારો સહિત મતદારોના મોટા વર્ગને આકર્ષવા માટે પોપ્યુલર યોજનાઓ રજૂ કરી શકાય છે.
Interim Budget 2024: જોઈ શકાય છે પીએમ મોદીની ગેરંટીની છાપ, મધ્યમ વર્ગ અને ખેડૂતો સહિત મતદારોના મોટા વર્ગ સુધી પહોંચવાનો પ્રયાસ
Interim Budget 2024: 2019 નું વચગાળાનું બજેટ વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જેઓ તે સમયે નાણાં પ્રધાનની વધારાની જવાબદારી સંભાળતા હતા. તે બજેટમાં, મધ્યમ વર્ગ માટે આવકવેરાની છૂટમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો, જેનાથી રૂપિયા 5 લાખ સુધીની કરપાત્ર આવક કરમુક્ત બની હતી.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jan 29, 2024 પર 3:26 PM
ભૂતપૂર્વ નાણા સચિવ સુભાષ ચંદ્ર ગર્ગે આ વાત કહી છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જો જરૂરી હોય તો સરકાર આ ગેરંટી પૂરી કરવા માટે રાજકોષીય ખાધના લક્ષ્યને લઈને કેટલીક છૂટછાટો લઈ શકે છે.
2024નું બજેટ 2019ના વચગાળાના બજેટ જેવું હોઈ શકે
ગર્ગે પીટીઆઈને જણાવ્યું હતું કે, ‘વાસ્તવમાં, લોકસભા ચૂંટણી પહેલા રજૂ કરવામાં આવેલ વચગાળાનું બજેટ સત્તામાં રહેલી પાર્ટી માટે મફત અને પોપ્યુલર યોજનાઓ દ્વારા મતદારોને આકર્ષવાની તક છે. વર્ષ 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીઓ પહેલા રજૂ કરવામાં આવેલા વચગાળાના બજેટમાં પણ આપણે આવું થતું જોયું છે. સરકારે 2019માં મધ્યમ વર્ગ, ખેડૂતો અને અસંગઠિત ક્ષેત્રના કામદારોને નિશાન બનાવ્યા હતા. આ કુલ મળીને અંદાજે 75 કરોડ મતદારો છે. સરકાર આ વખતે પણ આ મતદારોનું ખાસ ધ્યાન રાખે તેવી શક્યતા છે.
2019 નું વચગાળાનું બજેટ વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જેઓ તે સમયે નાણાં પ્રધાનની વધારાની જવાબદારી સંભાળતા હતા. તે બજેટમાં, મધ્યમ વર્ગ માટે આવકવેરાની છૂટમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો, જેનાથી રૂપિયા 5 લાખ સુધીની કરપાત્ર આવક કરમુક્ત બની હતી. આ ઉપરાંત, પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ હેઠળ 12 કરોડ ખેડૂતોને વાર્ષિક 6000 રૂપિયા આપવાની જાહેરાત પણ કરવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત પીએમ શ્રમ યોગી માનધન યોજના સાથે જોડાયેલા અસંગઠિત ક્ષેત્રના 50 કરોડ કામદારો માટે નિવૃત્તિ પછી પેન્શનમાં પણ સરકારી યોગદાનની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. ગર્ગે કહ્યું કે, એકંદરે મોદીની ગેરંટીની છાપ આ વખતે વચગાળાના બજેટમાં પણ જોવા મળી શકે છે.
પીએમ મોદીની ગેરંટી શું છે?
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢમાં વિધાનસભા ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન અનેક જાહેરાતો કરી હતી. આમાં અન્ય બાબતોની સાથે 450 રૂપિયામાં એલપીજી ગેસ સિલિન્ડર, ગરીબ મહિલાઓને 1250 રૂપિયા રોકડ, 21 વર્ષ સુધીની ગરીબ છોકરીઓને 2 લાખ રૂપિયા વગેરે જેવી જાહેરાતો સામેલ છે. આને મોદીની ગેરંટી નામ આપવામાં આવ્યું હતું.
નાણામંત્રી અસંગઠિત ક્ષેત્રના કામદારોને મદદ કરી શકે
ભૂતપૂર્વ નાણા સચિવે કહ્યું, 'બેરોજગારી અને પગારમાં કાપને કારણે અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં ઘણું સંકટ છે. કેન્દ્ર સરકાર પાસે અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં 30 કરોડ કામદારોનો આંકડો છે. નાણામંત્રી આ કામદારોને આકર્ષવા માટે કેટલીક જાહેરાત કરી શકે છે. તેમને વાર્ષિક અમુક રોકડ આપવાની જાહેરાત કરવામાં આવી શકે છે.
બિહાર સરકારે તાજેતરમાં 6000 રૂપિયા પ્રતિ માસથી ઓછી આવક ધરાવતા 94 લાખ ગરીબ પરિવારોને 2 લાખ રૂપિયા આપવાની જાહેરાત કરી છે. આ જોતાં વચગાળાના બજેટમાં આ વિભાગને સીધી નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવે તેવી શક્યતા છે.
..તો રાજકોષીય ખાધની સ્થિતિ વધુ વણસે નહીં
રાજકોષીય ખાધની સ્થિતિ પર આ ઘોષણાઓની અસર અંગેના પ્રશ્ન પર ગર્ગે કહ્યું, 'સરકારે રાજકોષીય ખાધ 17.9 લાખ કરોડ રૂપિયા એટલે કે જીડીપીના 5.9 ટકા હોવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. આ અંદાજ જીડીપીના રૂપિયા 301.8 લાખ કરોડના અંદાજ પર આધારિત હતો. જો 2023-24ના પ્રથમ એડવાન્સ અંદાજમાં જીડીપી રૂપિયા 296.6 લાખ કરોડ છે, તો તે 6 ટકા એટલે કે રૂપિયા 17.8 લાખ કરોડ થાય છે. આ બજેટમાં નિર્ધારિત લક્ષ્યાંકની લગભગ બરાબર છે.'' તેમણે કહ્યું કે સરકારે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 સુધીમાં રાજકોષીય ખાધને 4.5 ટકા પર લાવવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. એટલે કે વર્તમાન 6 ટકાની સરખામણીએ તેમાં 1.5 ટકાનો ઘટાડો કરવો પડશે.
આ અંગે વધુ વિગત આપતા ગર્ગે કહ્યું, 'સરકાર 2024-25માં બજાર કિંમતો પર 10.5 ટકા આર્થિક વૃદ્ધિ સાથે જીડીપી 327.7 લાખ કરોડ રૂપિયાનો અંદાજ લગાવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં રાજકોષીય ખાધ 0.75 ટકા ઘટાડવાનો અર્થ એ છે કે ખર્ચમાં 2.5 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ઘટાડો કરવો પડશે. તે મુશ્કેલ શોધો. બીજી તરફ સરકારની લોકશાહી યોજનાઓ પર પણ ખર્ચ થવાની સંભાવના છે.
નાણાકીય મજબૂતાઈ માટે રાહ જોઈ શકો છો
તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, એ જોવાનું રસપ્રદ રહેશે કે શું મોદી ગેરંટી પરનો ખર્ચ તબક્કાવાર કરવામાં આવશે કે પછી ટેક્સ રેવન્યુ, નોન-ટેક્સ રેવન્યુ અને ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ રિસિટ્સનો અંદાજ વધારવામાં આવશે. મોટે ભાગે, વચગાળાનું બજેટ આગામી લોકસભા ચૂંટણીની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ હશે. કોઈ રાજકોષીય એકત્રીકરણની રાહ જોઈ શકે છે.
જ્યારે ગર્ગને આવકની સ્થિતિ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે તેમણે કહ્યું કે આવકવેરાનું કલેક્શન બજેટ અંદાજ કરતાં ઘણું સારું રહેશે. GST લક્ષ્યાંકને અનુરૂપ છે. કસ્ટમ્સ અને એક્સાઇઝની કામગીરી ચોક્કસપણે નબળી રહી છે. પરંતુ આરબીઆઈ અને પીએસયુના ઊંચા ડિવિડન્ડને કારણે ટેક્સ સિવાયની આવક બજેટ અંદાજ કરતાં વધુ હશે. ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટની કમાણી થોડી નિરાશ થઈ છે. એકંદરે, વધારાના ખર્ચ માટે તારીખ વગરની રસીદો સારી સ્થિતિમાં હોવાની શક્યતા છે.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.