બજેટ પહેલા RBI સ્ટાફની સલાહઃ કેન્દ્રએ નાણાકીય સ્થિતિ સુધારવા પર કરવું પડશે ધ્યાન કેન્દ્રીત

કેન્દ્રીય બજેટ 2023: સરકારે તેની રાજકોષીય સ્થિતિ સુધારવાના પ્રયાસો છતાં મૂડીખર્ચ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ. આરબીઆઈ સ્ટાફે આ વાત કહી છે. આ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ છ મહિનામાં સરકારની નાણાકીય સ્થિતિની સમીક્ષા સાથે જોડાયેલા એક લેખમાં આ વાત કહેવામાં આવી છે. આ લેખ 20 ડિસેમ્બરે પ્રકાશિત થયો છે. તે જણાવે છે કે રાજ્યોએ આર્થિક વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેમના મૂડી ખર્ચમાં વધારો કરવો જોઈએ. તેમણે એમ પણ કહ્યું છે કે રાજ્યોનો મૂડી ખર્ચ ઓછો રહે છે. યુનિયન બજેટ 2023 પહેલા આરબીઆઈ સ્ટાફની આ સલાહને કેપિટલ એક્સપેન્ડિચર પર ફોકસ જાળવવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહ્યો છે. જો કે, આ લેખ આરબીઆઈનો અભિપ્રાય વ્યક્ત કરતો નથી.

સરકારનો મૂડી ખર્ચ અર્થતંત્રને અસર કરે છે
આ લેખ આરબીઆઈના ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ઈકોનોમિક એન્ડ પોલિસી રિસર્ચના સભ્યો દ્વારા લખવામાં આવ્યો છે. તે જણાવે છે કે રાજ્યોના ખર્ચની ક્વોલિટી મધ્યમથી લાંબા ગાળામાં અર્થતંત્ર પર અસર કરે છે. તેથી, આ નાણાકીય વર્ષના બાકીના સમયગાળામાં તેમાં વધારો કરવાની જરૂર છે. જો કે આ લેખમાં વ્યક્ત કરાયેલા મંતવ્યો RBIના મંતવ્યો નથી. આરબીઆઈ સ્ટાફની આ ટિપ્પણી આગામી કેન્દ્રીય બજેટ પહેલા આવી છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ 1 ફેબ્રુઆરી, 2023ના રોજ કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે.

આ નાણાકીય વર્ષ માટે મૂડી ખર્ચનો લક્ષ્યાંક 7.5 લાખ કરોડ છે.
કોરોના મહામારી દરમિયાન સરકારે તેના મૂડી ખર્ચમાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે. આ નાણાકીય વર્ષના બજેટમાં મૂડી ખર્ચ માટે 7.5 લાખ કરોડ રૂપિયાનો રેકોર્ડ લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્યો છે. આ નાણાકીય વર્ષ 2021-22ના સુધારેલા અંદાજ કરતાં 24 ટકા વધુ છે. આ નાણાકીય વર્ષ માટે સરકારના મૂડી ખર્ચના લક્ષ્યાંકમાં રાજ્યોને 1 લાખ કરોડ રૂપિયાની વ્યાજમુક્ત લોનનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ લોન 50 વર્ષ માટે છે. નાણા મંત્રાલય દ્વારા 19 ડિસેમ્બરે સંસદમાં આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશાને કેન્દ્ર સરકારના 1 લાખ કરોડ રૂપિયાના આ પૂલમાંથી હજુ સુધી કોઈ પૈસા મળ્યા નથી.

આ પણ વાંચો - ચીનમાં કોરોનાના કહેરથી ભારત સરકાર એલર્ટ, જીનોમ સિક્વન્સિંગ માટે રાજ્યોને સૂચના

આગામી નાણાકીય વર્ષ માટે મૂડી ખર્ચના લક્ષ્યાંક પર નજર
નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે કેન્દ્રીય બજેટને આડે હવે માત્ર થોડા જ અઠવાડિયા બાકી છે. એટલા માટે સરકાર આગામી નાણાકીય વર્ષ માટે મૂડીખર્ચનો કેટલો લક્ષ્યાંક નક્કી કરે છે તેના પર સૌની નજર છે. ગયા મહિને નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું હતું કે સરકાર મૂડીખર્ચ પર પોતાનું ફોકસ જાળવી રાખશે. જો કે, થોડા દિવસો પહેલા મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર વી અનંત નાગેશ્વરને સરકારના મૂડી ખર્ચના ચાલુ રાખવા અંગે શંકા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે જાહેર ક્ષેત્ર માટે આટલા ઊંચા મૂડી ખર્ચ સાથે ચાલુ રહે તે સારું કે જરૂરી નથી.