Ram Mandir Ayodhya: ભારતની આઝાદી પછી, અયોધ્યાને ઉત્તર પ્રદેશમાં આધ્યાત્મિક રીતે મુખ્ય શહેરનો દરજ્જો મળ્યો. 1950માં ઉત્તર પ્રદેશની સ્થાપના થઈ ત્યારથી, ફૈઝાબાદની ઓળખ રાજ્યના એક જિલ્લા તરીકે કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ વર્ષ 2018માં મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે ફૈઝાબાદનું નામ બદલીને અયોધ્યા કરી દીધું હતું. હવે અયોધ્યામાં રામ, જય જય શ્રી રામ, રામ નામનો ગુંજ છે જે સમગ્ર દેશમાં અયોધ્યાથી ગુંજી રહ્યો છે. પછી તે દુનિયાના ખૂણે ખૂણે ફેલાઈ ગયો. કલયુગની અયોધ્યા ફરી એકવાર ત્રેતાયુગની જેમ ગૂંજી રહી છે. તે ઝળકે છે. ખુશ છે. આજે અમે તમને એ પણ જણાવીશું કે કેવી રીતે અયોધ્યા સમયના ચક્ર સાથે બદલાતી રહી. આજે ઈતિહાસના પાનાઓ દ્વારા આપણે અયોધ્યાના જે ઘા બાંધવામાં આવી રહ્યા હતા અને બગડતા હતા તેને મટાડવાનો પ્રયાસ કરીશું.
Ayodhya History: 1 નહીં અયોધ્યાના છે 12 નામ, સત્યયુગથી કલયુગમાં કેટલો આવ્યો બદલાવ? જાણો સંપૂર્ણ ઇતિહાસ
Ram Mandir Ayodhya: સત્ય એ છે કે અયોધ્યા ભગવાન શ્રી રામ પહેલા અસ્તિત્વમાં હતી. માત્ર સમય બદલાતો રહ્યો અને ચિત્ર બદલાતું રહ્યું. આજે આપણે ઈતિહાસના એ પાના શોધવાનો પ્રયત્ન કરીશું જ્યાં અયોધ્યાનો ઉલ્લેખ છે.
MoneyControl Newsઅપડેટેડ Jan 16, 2024 પર 10:47 AM
સત્યયુગથી અત્યાર સુધીમાં અયોધ્યા કેટલું બદલાયું?
આ કાળનું ચક્ર છે જે અનેક યુગોથી સતત ચાલતું રહે છે. તે ન તો અટકે છે કે ન વેગ આપે છે, તે ફક્ત પોતાની ગતિએ આગળ વધતું રહે છે. સમયના ચક્રે એ બધું જોયું છે, સહન કર્યું છે, જે આજે ઇતિહાસના પાનાઓમાં સુવર્ણ અક્ષરે નોંધાયેલું છે. બદલાતા ઇતિહાસના દરેક પાસાઓનો આ સાક્ષી છે. સત્યયુગથી ચાલતું આ કાલચક્ર, ત્રેતાયુગ જોયું, દ્વાપરયુગ સમજ્યું, કળિયુગ સહન કર્યું અને હજુ પણ અવિરત આગળ વધી રહ્યું છે. અયોધ્યાની વાર્તા, અયોધ્યાનો બગડતો ઇતિહાસ પણ તેની ગતિવિધિઓમાં વણાયેલો છે.
વેદોમાં સરયુ અને અયોધ્યાનો ઉલ્લેખ
ઋગ્વેદના મંત્રોમાં સરસ્વતી અને સિંધુની સાથે સરયુનું પણ આહ્વાન કરવામાં આવ્યું છે. એવું કહેવાય છે કે વૈદિક કાળમાં સિંધુ અને સરસ્વતીની જેમ સરયૂ પણ એક મોટી નદી હતી અને આ નદીના કિનારે અયોધ્યા શહેર વસેલું છે. અથર્વેદમાં પણ અયોધ્યા નગરીનો ઉલ્લેખ છે. અથર્વવેદમાં અયોધ્યાને ભગવાનની નગરી કહેવામાં આવી છે. જેની સરખામણી સ્વર્ગ સાથે કરવામાં આવી છે. અથર્વેદ દર્શાવે છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન અયોધ્યા એક સંપૂર્ણ સમૃદ્ધ અને વિકસિત શહેર હતું.
અયોધ્યાના 12 નામ શું છે?
બધા વેદ, ઉપનિષદો અને સંહિતાઓ શોધીએ તો ત્યાં અયોધ્યા નગરીનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. આજની અયોધ્યાનું નામ ભલે અગાઉ અયોધ્યા ન હોય, પણ શહેર હજુ પણ એવું જ હતું. જેમ જેમ ઈતિહાસના પાના ફેરવાયા તેમ તેમ અયોધ્યા 12 અલગ-અલગ નામોથી જાણીતી હતી. જેમના નામ છે, અયોધ્યા, આનંદિની, ચકાસણી, સત, સાકેત, કોશલા, વિમલા, અપરાજિતા, બ્રહ્મપુરી, પ્રમોદવન, સંતનિલોક અને દિવ્યલોક.
અયોધ્યાની ભૂગોળ રામાયણમાં સમજાવવામાં આવી
અયોધ્યાની સમગ્ર ભૂગોળ વાલ્મીકિ રામાયણમાં સમજાવવામાં આવી છે. આ હિસાબે અયોધ્યા લગભગ 5200 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલી હતી. જ્યારે આજની અયોધ્યા પર નજર કરીએ તો તે માત્ર 120.8 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલી છે. એટલે કે તે સમયે અયોધ્યા આજની અયોધ્યા કરતાં લગભગ 44 ગણી મોટી હતી.
શું અયોધ્યા 3000 વર્ષ જૂની?
અયોધ્યાનો યુગ ભગવાન શ્રી રામના કુળનો ઇતિહાસ જેટલો પ્રાચીન છે. આ દિવ્ય નગરીના દેખાવનો વાસ્તવિક સમય કોઈને ખબર નથી. તે માત્ર એક આકારણી છે. જ્યારે અથર્વેદમાં પણ અયોધ્યાનો ઉલ્લેખ છે. તેનું સંકલન લગભગ 3000 વર્ષ પહેલાનું છે. તેના આધારે ઈતિહાસકારોની દલીલ છે કે અયોધ્યાની ઉંમર અથર્વવેદ જેટલી છે.
અયોધ્યામાં કોણ સ્થાયી થયું?
કહેવાય છે કે ત્રેતાયુગમાં અયોધ્યા સાકેતના નામથી પ્રખ્યાત હતી. અયોધ્યા ભગવાન રામના પવિત્ર જન્મસ્થળ તરીકે હિન્દુ અનુયાયીઓની આસ્થાનું કેન્દ્ર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સત્યયુગમાં વૈવસ્વત મનુ દ્વારા અયોધ્યા વસાવવામાં આવી હતી. મનુને 10 પુત્રો હતા, જેમાંથી એકનું નામ ઈક્ષવાકુ હતું. આ તે સમયગાળો હતો જેમાં અયોધ્યાનો સૌથી વધુ વિસ્તાર થયો હતો.
ભગવાન શ્રી રામ અયોધ્યાના 64મા રાજા હતા
ઈતિહાસ કહે છે કે આ અયોધ્યા ઘણી વખત બંધાઈ અને બરબાદ થઈ. પરંતુ ઇક્ષ્વાકુ સમયગાળા દરમિયાન અયોધ્યા તેના સૌથી વિસ્તૃત સ્વરૂપમાં હતી. તે સમયે મોટાભાગના મંદિરો બાંધવામાં આવ્યા હતા. અયોધ્યા પ્રાચીન ભારતના કૌશલ દેશના સૂર્યવંશી રાજા હરિશ્ચંદ્રની રાજધાની પણ હતી. આ પછી ત્રેતાયુગમાં મર્યાદા પુરુષોત્તમ શ્રી રામનો અવતાર થયો. તેમના રામરાજ્યની આજે પણ કલ્પના છે. પુરાણો અનુસાર ભગવાન શ્રી રામ અયોધ્યાના 64મા રાજા હતા. અયોધ્યા સૂર્યવંશી રાજાઓની રાજધાની હતી. આ ભારતીય ઇતિહાસમાં સૌથી લાંબો રાજવંશ માનવામાં આવે છે.
અયોધ્યા અને સૂર્યવંશી વંશ
આ વંશમાં આ કુળના 123 રાજાઓનો ઉલ્લેખ છે. જેમાંથી 93એ મહાભારત પહેલા અને 30એ મહાભારત પછી શાસન કર્યું. પુરાણો અનુસાર અયોધ્યા પહેલા 11 સૂર્યવંશી રાજાઓ હતા. દશરથ 63મા રાજા હતા અને ભગવાન શ્રી રામ 64મા રાજા હતા. વેદોમાં કુલ 21 રાજાઓનો ઉલ્લેખ છે. ભગવાન શ્રી રામને પિતાએ આપેલા વચનોના આધારે 14 વર્ષનો વનવાસ કરવો પડ્યો હતો. 14 વર્ષનો વનવાસ પૂરો કરીને રામ અયોધ્યા પાછા ફર્યા અને ત્યાં રામરાજ્યની સ્થાપના થઈ. પરંતુ અયોધ્યામાં હંમેશા રામરાજ્ય ન હતું. ઈતિહાસના પાના કહે છે કે અયોધ્યામાં સામ્રાજ્ય અને રાજાઓ બદલાતા રહ્યા અને તેની સાથે અહીંના મંદિરોની હાલત પણ સુધરી અને બગડતી રહી.
ભગવાન રામના ચિહ્નો આજે પણ મોજૂદ
ત્રેતાયુગમાં, શ્રી રામની અયોધ્યા ઘણી વખત બગડી અને ઘણી વખત સ્થાયી થઈ, પરંતુ મર્યાદા પુરુષોત્તમના ચિહ્નો હજુ પણ બાકી છે. આ ચિહ્નો શોધવામાં રાજા વિક્રમાદિત્યનું સૌથી મોટું યોગદાન માનવામાં આવે છે. ત્રેતાયુગની અયોધ્યા લાખો વર્ષ દ્વાપર પછી અને હજારો વર્ષ કળિયુગ પછી પણ કેવી રીતે મળી? ઈતિહાસના પાનાઓમાં આનો શ્રેય ચક્રવ્રતી સમ્રાટ રાજા વિક્રમાદિત્યને આપવામાં આવ્યો છે. રાજા વિક્રમાદિત્યએ અયોધ્યાની નવી વાર્તા લખી. તેમણે અયોધ્યાની કાયાપલટ કરી. ભગવાન શ્રી રામના રામરાજ્યની પુનઃ સ્થાપના કરનાર રાજા.
પહેલા મનીકંટ્રોલ ગુજરાતી પર ગુજરાતીમાં સ્ટોક માર્કેટ, Stock Tips, સમાચાર, પર્સનલ ફાઇનાન્સ અને બિઝનેસ સંબંધિત સમાચાર વાંચો. દૈનિક બજાર અપડેટ્સ માટે Moneycontrol App ડાઉનલોડ કરો.